Stefán Jóhann Stefánsson

Vestfirskur Reykvíkingur, hagfræðingur, stjórnmálafræðingur og áhugamaður um uppbyggilegar aðstæður fyrir mannlífið í hverfum borgarinnar, borgarsamfélaginu og landinu öllu

Forysta Eirar tekur ákvarðanir um útgjöld borgarinnar (15. mars 2007)
Eirarmálið snýst ekki um hvað á að gera heldur hvernig, þ.e. um það að farið sé að leikreglum. Það snýst um það að á fundum félaga úti í bæ eru borgarfulltrúar Sjálfstæðisflokksins að taka ákvarðanir um verk fyrir tiltekin félög og jafnframt að reikningum fyrir verkin verði vísað á borgarsjóð. Það snýst það að stjórn hjúkrunarheimilis fer langt út fyrir þær valdheimildir sem stofnskrá heimilisins leyfir og það snýst um tilraunir til að komast hjá útboðum með stórar framkvæmdir. Þetta snýst líka um það að borgaryfirvöld, með borgarstjóra í broddi fylkingar hafa reynt að koma sér hjá því að svara ýmsum spurningum, þrátt fyrir kjörorð Vilhjálms Þ. þegar hann var í prófkjöri: „Spurðu Vilhjálm!“

Enginn hefur samþykkt að fara í verkið - samt verður reikningurinn sendur á borgarsjóð
Á fundi fulltrúaráðs hjúkrunarheimilisins Eirar í morgun kom fram að forysta Eirar hafði ákveðið (ekki fékkst svar við því hvort það hefði verið stjórnin, framkvæmdastjórinn eða formaður stjórnar) að fá arkitekt heimilisins til að hefja viðamikla undirbúningsvinnu vegna væntanlegrar byggingar íbúða og menningarmiðstöðvar í Spöng. Jafnframt ákvað forysta Eirar, svo einkennilega sem það hljómar, að Reykjavíkurborg skyldi borga kostnaðinn sem af þessu hlýst. Hvernig má þetta vera? Það hafa engir samningar verið gerðir á milli borgarinnar og Eirar um þessar framkvæmdir. Það eina sem fyrir liggur er meingölluð viljayfirlýsing, sem formaður borgarráðs kallaði mistök fyrir áramót, og borgarstjóri ásamt formanni velferðarráðs viðurkenndu á fundi fulltrúaráðs í morgun að væru mistök. Það verður ekki séð að það liggi fyrir nein heimild til útgjalda af þessu tagi. Hin meingallaða viljayfirlýsing getur ekki heimilað það. Eftir sem áður tilkynnti formaður stjórnar Eirar, sem í þessu tilviki er reyndar borgarstjóri líka, að borgin myndi borga reikninginn. Sjálfsagt hefur honum þótt annað erfitt á fulltrúaráðsfundinum í morgun, þar sem voru fulltrúar ýmissa samtaka og sveitarfélaga, sem hefðu sjálfsagt verið ósáttir við að Eir yrði látin borga reikninginn,  - hugsanlega þar sem stjórnin hefur ekki samþykkt þennan gjörning. Það vakti svo eftirtekt að í ársreikningum fyrir Eir fyrir árið 2006 sem voru lagðir fram í morgun var sagt að gerðir hefðu verið samningar við Reykjavíkurborg um málið. Þar hefði hins vegar átt að standa viljayfirlýsing í stað samninga – og jafnvel meingölluð viljayfirlýsing.

Má Eir byggja og reka menningarmiðstöð?
Annar angi þessa máls er sá að forysta Eirar með Vilhjálm borgarstjóra í fararbroddi virðist ætla sér ansi víðtækt hlutverk. Ekki verður annað séð en að hún hafi farið talsvert út fyrir þær heimildir sem styðjast má við í stofnsamþykkt Eirar. Þar segir að markmið og hlutverk stofnunarinnar sé einungis að reisa og reka hjúkrunarheimili, er veitir öldruðum umönnun og hjúkrun. Í teikningum arkitektsins, samkvæmt kynningu á fundi fulltrúaráðsins í morgun, kemur hins vegar fram að gert er ráð fyrir aðstöðu lögreglu, bókasafns, íþrótta- og tómstundaráðs, kirkju, Miðgarðs og fleiri aðila sem ekki er hægt nema með miklu hugarflugi að tengja við umönnun og hjúkrun aldraðra eins og hún er skilgreind í lögum. Athyglisvert er að Eir hefur nýverið verið gerð afturreka með framkvæmdir á Álftanesi og spurning hvar þetta mál endar.

Útboð eða ekki útboð
Í allt haust hefur borgarstjórinn farið undan í flæmingi þegar bent hefur verið á að verk af því tagi sem bygging menningarmiðstöðvar er þyrfti að fara í útboð. Sérfræðingar borgarinnar hafa þó margoft bent á þetta. Ennþá virðist forysta Sjálfstæðisflokksins halda í þá von að hægt verði að semja beint við Eir um þessi mál ef marka má orð formanns velferðarráðs á fundinum í morgun. Það vakti hins vegar athygli mína að Vilhjálmur borgarstjóri viðurkenndi loksins í morgun að þetta þyrfti að bjóða út.

Borgarstjóri víkur sér undan spurningum
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borgarstjóri í Reykjavík, leikur ansi skondið hlutverk í Eirarmálinu. Hann skiptir ótt og títt um ham og ákveður hlutina ýmist sem borgarstjóri þegar hann er í Ráðhúsinu eða sem formaður stjórnar Eirar þegar hann er á vettvangi hjúkrunarheimilisins. Þegar hann er spurður spurninga á vettvangi borgarstjórnar um málið segir hann ósjaldan að Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, borgarstjóri, geti ekki svarað, heldur verði að spyrja stjórn Eirar, þar sem Vilhjálmur Þ. er formaður. Og þegar hann er spurður á vettvangi Eirar, eins og til dæmis á fundi fulltrúaráðsins í dag, þá neitar hann að svara nema spurningum verði beint skriflega til stjórnarinnar. Hann er meira að segja búinn að ráða sér lögfræðing til þess að geta rökstutt að hann þurfi ekki að afhenda fundargerðir þar sem væntanlega hefur verið rætt um Eirarmálið. Hefur borgarstjóri eitthvað að fela? Af hverju eru ekki öll spil lögð á borðið og farið að leikreglum og yfirlýstri stefnumótun um gegnsæja stjórnsýslu, útboð og hagkvæmni. Það er greinilegt að persónur sem sitja á stólum beggja megin borðs vegna ýmissa hlutverka sem þeir gegna eiga stundum erfitt að greina á milli þannig að á endanum verði það hugarástand persónunnar hverju sinni sem ræður för - ekki þær samþykktu leikreglur sem eiga að marka hlutverk hvers og eins.

Matur, matur og aftur matur! (14. mars 2007)
Á fundi velferðarráðs í morgun var rætt talsvert um það sem skiptir máli: Mat, þ.e. kjöt, fisk, grænmeti, ávexti og annað gott. Það voru kynntar kannanir á viðhorfum notenda til helstu eldhúsa og mötuneyta á vegum velferðarsviðs, sem flest eru staðsett í eða nálægt húsnæði aldraðra eða hjúkrunarheimila. Niðurstaðan virtist bara nokkuð góð. Fólk var almennt ánægt með matinn, þótt sumir vildu kannski meira grænmeti. Fram kemur að það eru (af skiljanlegri ástæðu) helst eldri borgarar sem nýta sér þessa þjónustu og þar eru konur í vissum tilvikum í talsverðum meirihluta. Ánægjan er meiri með matinn í mötuneytum en heimsendan mat, þótt hann sé líka vinsæll.

Þótt rekstur á mötuneytum á vegum velferðarsviðs hafi batnað á undanförnum árum er ýmislegt sem má bæta. Það má skoða betur samsetningu fæðisins með tilliti til helstu flokka, s.s. fitu, próteina og kolvetna (sjálfum var mér umhugsað um þetta hvað sjálfan mig varðar!). Það eru um þúsund máltíðir framleiddar á dag á fáeinum stöðum og ýmsar vangaveltur um nýjar matreiðsluaðferðir, svo sem hraðkæliframleiðslu (maturinn hafður til, hraðkældur og geymdur í einhvern tíma - og svo hitaður aftur fyrir notkun). Í umræðu um nýjar leiðir þarf þó alltaf að huga að hinum mannlega þætti, auk hagkvæmni og öryggis. Þótt stór eldhús geti verið hagkvæmari og með öruggari verkferla af ýmsu tagi getur í stærðinni falist meiri áhætta ef eitthvert smit eða álíka kemur upp. Þetta þarf að skoða.

Það má svo nefna hér í lokin að við í minnihlutanum, Samfylking, Vinstri græn og F-listi, lögðum til að í ljósi umkvartana íbúa í stoðbýlinu á Miklubraut 18 þá yrði þeim boðið að fá heimsendan mat líkt og íbúar í nærliggjandi þjónustueiningu. Meirihlutinn felldi þó tillöguna og sagði að íbúarnir gætu bara soðið sinn mat sjálfir! Nokkurn veginn þannig hljóðaði sú afstaða. Það væri svo sem fínt að sjóða sinn mat ef hráefnið væri í lagi, sem það hefur oft ekki verið - því miður.

Er malbikið bara lélegt? (13. mars 2007)
Á fundi framkvæmdaráðs Reykjavíkur í gær var fjallað um ýmis mál, m.a. hreinsun gatna, stétta og stíga. Fram kom að hreinsun kostar árlega hátt í tvö hundruð milljónir króna. Því vekja athygli ummæli í fjölmiðlum um að ástæða svo mikils svifryks sé sú að malbikið sé ekki nógu gott! Það væri kannski ráð að huga að því að steypa fleiri götur - jafnvel þótt það sé mikið dýrara. Í öllu falli þarf að draga úr svifryksmenguninni með ráðum sem duga.

Á fundinum var einnig fjallað um gátlista vegna aðgengis fatlaðra að nýbyggingum, en sá listi er settur saman á grunni þeirrar stefnu sem R-listinn markaði um aðgengi fyrir alla. Listinn er m.a. að danskri fyrirmynd.

Framkvæmdir til að auka umferðaröryggi voru til umræðu, en í ár er síðasta ár sérstakrar áætlunar í umferðaröryggismálum og minntum við í minnihlutanum á að taka þurfi á þeim málum skipulega hér eftir sem hingað til.

Í lokin var afgreidd þriggja ára áætlun fyrir framkvæmdaráð. Samfylkingin og Vinstri græn bókuðu þá afstöðu að málið væri illa undirbúið, enda fylgdu nánast engin gögn með, auk þess sem lítill tími gafst til að fara yfir málið. Því sátum við hjá, en málið kemur til kasta borgarstjórnar síðar í mánuðinum og verða þá ýmsir hlutir væntanlega orðnir skýrari.
 

Aldarafmæli Íþróttafélags Reykjavíkur (5. mars 2007)
Nú á sunnudaginn, 11. mars 2007, verður Íþróttafélag Reykjavíkur eitt hundrað ára. Það var stofnað af ungum Reykvíkingum sem settu markið hátt og sendu liðsmenn á ólympíuleikana strax árið 1908 til að sýna glímu. Félagið átti fyrsta frjálsíþróttamanninn sem keppti fyrir Íslands hönd á ólympíuleikunum árið 1912 og hefur æ síðan átt á að skipa frábærum íþróttamönnum. Einna hæst ber frammistaða Vilhjálms Einarssonar, sem vann fyrstu ólympíuverðlaun Íslendinga er hann hlaut silfurverðlaun á leikunum í Melbourne árið 1956. Þá má nefna frækilegt afrek Völu Flosadóttur er hún hreppti bronsverðlaun fyrir stangarstökk á leikunum í Sidney árið 2000. Frjálsíþróttasveit félagsins var á heimsmælikvarða á fimmta og sjötta áratugnum. Einn fremsti íþróttamaður Íslendinga í dag, Eiður Smári Guðjohnsen, er ÍR-ingur. Ýmsar deildir félagsins hafa verið í fremstu röð hér á landi síðustu áratugina. Nú á dögunum urðu ÍR-ingar t.d. bikarmeistarar í körfubolta í meistaraflokki karla.

Eitt stærsta íþróttafélagið
Þótt félagið eigi rætur sínar vestur í bæ er Íþróttafélag Reykjavíkur nú skilgreint sem hverfafélag í Breiðholtshverfi (einkum á svæði 109 en einnig fyrir flestar greinar á svæði 111) og er fjölgreinafélag með níu starfandi deildir (dans, frjálsíþróttir, handknattleik, júdó, keilu, knattspyrnu, körfuknattleik, skíði og tækvondó). Félagið er því í hópi stærstu íþróttafélaga á landinu bæði hvað varðar iðkendafjölda og fjölda greina sem stundaðar eru. Félagið hefur mikla þýðingu fyrir Breiðholtshverfið ásamt öðrum íþróttafélögum sem þar eru, þ.e. Leikni og Ægi.

Aðstaðan fer batnandi
Aðstaða fyrir félagið hefur smám saman verið að byggjast upp í Breiðholtinu síðustu áratugina. Á síðasta ári var tekinn í notkun nýr og glæsilegur gervigrasvöllur á svæði félagsins í Suður-Mjódd, en þar byggðu ÍR-ingar félagsheimili fyrir um 15 árum sem er fyrir löngu orðið allt of lítið fyrir hina þróttmiklu starfsemi. Umræður hafa staðið yfir um byggingu nýs íþróttahúss á Mjóddarsvæðinu og voru samþykktar um 800 milljónir króna til þeirra hluta í þriggja ára fjárhagsáætlun fyrir rúmu ári. Nú er verið að útfæra þau áform m.a. með því að skoða skipulagsmál svæðisins í nýju ljósi.

Félagið á bjarta framtíð fyrir sér. Í deildum félagsins starfa fjölmargir af fórnfýsi til þess að gera börnum og ungmennum í hverfinu og fleirum kleift að stunda íþróttir sér til ánægju og heilsueflingar. Deildir félagsins gera sér ýmislegt til hátíðarbrigða í tilefni af aldarafmælinu og um helgina verður félagsmönnum, stuðningsmönnum og velunnurum boðið til afmælishátíðar sem hefst í Seljaskóla á laugardaginn en afmælishátíðinni verður haldið áfram á sunnudeginum í ÍR-heimilinu.

Það er fyllsta ástæða til að óska öllum ÍR-ingum til hamingju með þennan merka áfanga um leið og þeir eru hvattir áfram til góðra verka í íþróttum. Áfram ÍR.

Bæjarins verstu.... (3. mars 2007)
Ég rakst á bók með þessu nafni í bókabúð um daginn og keypti mér hana, enda hafði ég grun um að þar væri að finna lýsingu á lífi þeirra manna sem lenda í þeirri ógæfu að láta áfengi og eiturlyf stjórna lífi sínu. Þessir menn halda lögreglu og dómstólum oft uppteknum við að taka á afbrotum og þeir eiga þátt í því að bæta talsverðu við útgjöld félagsþjónustu sveitarfélaga.

Þótt viðfangsefnið sé heldur dapurlegt er bókin þó á löngum köflum hin skemmtilegasta lesning. Uppátæki verðandi eða lífsreyndra róna í bókinni eru hin kostulegustu og sjálfsagt ekki fjarri þeim veruleika sem þessir einstaklingar í raun búa við. Það er e.t.v. erfitt að viðurkenna það, en ég hef ekki skemmt mér jafnmikið við lestur bókar í langan tíma, en bókin kom út árið 2005 og er frumraun Hreins Vilhjálmssonar á ritvellinum.

Ég ætla mér ekki að fara út í neina bókmenntarýni hér, en ég get þó hiklaust mælt með þessari bók því ég held að hún sé nokkuð sannferðug lýsing á hlutskipti þess fólks sem lendir í þessari aðstöðu, fyrir utan skemmtanagildið. Vitaskuld eru fórnarlömb ógæfufólksins mörg vegna smáþjófnaða, ofbeldis og annarra glæpa, en mestu fórnarlömbin eru þó þeir einstaklingar sem sjálfir falla fyrir Bakkusi. Þannig að sagan er í senn bæði sprenghlægileg og ákaflega sorgleg.

Öflugt lið í velferðarráði borgarinnar (1. mars 2007)
Mér líkar vel að vera kominn aftur í velferðarráð borgarinnar. Málaflokkurinn er mikilvægur. Fjölmargir þurfa á þjónustu velferðarsviðs að halda, enda fara nokkrir milljarðar króna til fjölmargra verkefna. Mörg mál eru leyst í góðri sátt og samlyndi, en í nokkrum málum skerst í odda. Meirihlutinn er ekki alveg farinn að fóta sig með Jórunni Frímannsdóttur í oddvitasæti. Við í minnihlutanum njótum góðs af því að Björk Vilhelmsdóttir, fyrrverandi formaður, er með okkur, en hún er öllum hnútum kunnug, auk þess að vera faglega menntuð á þessu sviði. Auk þess eru í minnihlutanum Þorleifur Gunnlaugsson frá Vinstri grænum, mikill málafylgjumaður hlaðinn ríkri réttlætiskennd, og svo kjarnorkukonan Margrét Sverrisdóttir frá F-listanum. Með þessum þremur einstaklingum myndi ég treysta mér til þess að stýra hvaða sveitarfélagi sem er.

Á síðasta fundi, sl. miðvikudag, voru ýmis mál til umræðu, meðal annars mál er varða rekstur Samhjálpar á stoðbýlinu á Miklubraut 18. Mér finnst merkilegt hvernig meirihlutinn lítur framhjá efnisatriðum málsins, en nokkrir hnökrar virðast hafa verið á rekstri stoðbýlisins. Í þessu sem öðru er mikilvægt að hagsmunir notenda þjónustunnar séu í fyrirrúmi og að þeir sem koma að rekstri þjónustueininga, stjórn velferðarmála og stefnumótun þekki hver um sig starfssvið sitt. Það er eins og  nýr meirihluti og fylgifiskar hans hafi ekki alveg áttað sig á hlutverki sínu og þurfi ennþá dálitla leiðsögn.

Næstu jafnréttisskref gegn klámi (25. febrúar 2007)
Hin víðtæka samstaða gegn umtalaðri klámráðstefnu sem halda átti vekur sérstaka athygli. Margir fordæmdu þessa ráðstefnu og ýmislegt sem klámiðnaðinum fylgir. En nú er að sjá hverju þetta skilar. Komið hefur í ljós að Hótel Saga, sem lét undan þeim þrýstingi sem umræðan skapaði og meinaði klámráðstefnugestum um gistingu, sýnir klám í sjónvarpsrásum hótelsins. Það var nú dálítið vandræðaleg uppljóstrun þótt hún eigi í sjálfu sér ekki að koma á óvart. Nú er að sjá hvað ýmsir meina með yfirlýsingum sínum síðustu daga. Ætla þessir aðilar að meina útlendum klámhundum að ferðast til landsins í nokkra daga á sama tíma og þeir amast lítið við kláminu og klámlíkinu sem viðgengst í landinu á hótelum og nektarbúllum allan ársins hring. Af þessum tilefni skal enn minnst á hina norsku leið sem farin var fyrir nokkru. Þess vegna hlýtur það að vera næsta skref í þessari umræðu að setja reglur um eftirfarandi:
     1. Dagpeninga (skattfé) má ekki nota til kaupa klámefni o.þ.h.
      2. Ekki verður skipt við hótel sem bjóða slíka þjónustu.
Nú segir án efa einhver: Þetta er nú meiri dellan! Hvernig á að fylgja svona banni eftir? Svarið er að það skiptir máli hver hin yfirlýsta stefna er. Hún hefur áhrif á hegðun fólks. Það verður fróðlegt hvaða stjórnmálaafl verður fyrst til þess að taka upp keflið frá Jafnréttisstofu í þessu efni.

Aldraðir í borginni sýna gott fordæmi (25. febrúar 2007)
Það er ánægjulegt að sjá kraftinn, lífsgleðina og elskulegheitin í mörgum eldri borgurum þessa dagana. Ekki það að þeir séu eitthvað öðruvísi í dag en aðra daga, heldur hefur athygli mín beinst að ýmsum verkefnum eldri borgara í tengslum við Vetrarhátíð og menningarhátíð eldri borgara í Breiðholti sem staðir hefur yfir síðustu daga. Ég átti þess kost sem varaborgarfulltrúi að hitta marga eldri borgara að máli í síðdegiskaffi í Ráðhúsi Reykjavíkur síðastliðinn föstudag. Ég verð að segja að ég get ekki annað en borið mikla virðingu fyrir mörgum þeirra vegna lífsgleðinnar, athafnaseminnar og jákvæðninnar. Þótt venjulegu vinnuamstri sé lokið hafa margir ekki minna fyrir stafni en áður á ýmsum námskeiðum, í ferðum, dansi og söng. Ég þóttist því dálítið ánægður af því að geta upplýst suma viðmælendur mína af því að ég hefði nú loksins ákveðið að fara á dansnámskeið. Ég sá svo í Ráðhúsinu í gær, laugardag, þegar haldin var heilmikil hátíð sem endaði á dansleik, að ég þarf að fara á nokkuð margar dansæfingar áður en ég næ færni þeirra sem þar svifu um gólfið. Fyrr um daginn höfðu kórar eldri borgara sungið af mikilli list, dansar verið sýndir, leikþættir fluttir, öldungurinn Raggi Bjarna sýndi af sér alkunna takta og reitti af sér brandara (og leyfði Villa að syngja með sér einu sinni enn „Vertu ekki að horfa svona alltaf á mig“) og svo kom fram snillingurinn Gunnar Eyjólfsson, leikari og Breiðholtsbúi og sagði nokkur vel valin orð um söguna, leiklistina, mannlífið og kenndi mannskapnum einhverjar kínverskar æfingar í leiðinni. Ég áttaði mig á því á því að miðað við margt sem hann sagði hefði Gunnar án efa getað orðið ágætur pólitíkus ef hann hefði lagt það fyrir sig. Auðvitað eru það margir aldraðir sem hafa það ekki jafn gott og margir þeir sem mætt hafa í Ráðhúsið síðustu daga. Það á að vera eitt af meginverkefnum stjórnmálanna að bæta kjör og aðstöðu aldraðra sem hafa verst kjörin.

Jafnréttisstofa vill banna opinberum starfsmönnum að nota dagpeninga til að greiða fyrir klám og kynlífsþjónustu - hliðstætt mál var rætt í jafnréttisnefnd Reykjavíkur fyrir 4 árum (20. febrúar 2007)

Það er ánægjulegt að sjá Jafnréttisstofu taka nú upp mál sem ég viðraði fyrir tæpum fjórum árum þegar ég sat í jafnréttisnefnd Reykjavíkur. Það er líka ánægjulegt að heyra þáverandi formann jafnréttisnefndar Reykjavíkur, Marsibil Sæmundardóttir, sem tók heldur neikvætt í málið fyrir fjórum árum, lýsa því yfir á borgarstjórnarfundi í dag, að hún væri miklu upplýstari um jafnréttismálin í dag en hún var fyrir fjórum árum. Hún sagðist jafnvel vera feministi í dag - ef ég tók rétt eftir. Kannski hún sé tilbúin að taka undir óskir Jafnréttisstofu í dag.

Frétt Blaðsins í dag um þá ósk Jafnréttisstofu að ráðuneytin setji reglur um notkun dagpeninga, nánar tiltekið á þá lund að það megi ekki kaupa klám eða kynlífsþjónustu fyrir peningana, vakti sem sagt athygli mína. Það vakti ekki síður athygli mína að Blaðið hefur eftir skrifstofustjóra í utanríkisráðuneytinu að hann telji sjálfsagt að setja svona reglur. Þarna er um tvennt að ræða, eftir því sem fram kemur í fréttinni, þ.e. annars vegar reglur um kaup á vændi og hins vegar reglur um viðskiptabann gegn hótelum sem bjóða upp á klámmyndir í bíórásum á hótelherbergjum.

Hér hefur Jafnréttisstofa, og reyndar embættismenn utanríkisráðuneytisins, lýst vilja sínum til þess að fylgja því fordæmi sem önnur Norðurönd hafa sett. Í þessu tilviki voru það Norðmenn sem riðu á vaðið með því að setja reglur fyrir opinbera starfsmenn um notkun á dagpeningum. Þannig var það stefna norskra yfirvalda að ekki mætti nota dagpeningana til að kaupa kynlífsþjónustu – og jafnvel klámmyndir líka. Eftir því sem best er vitað gildir þessi stefna enn í Noregi – og fleiri lönd hafa verið að feta svipaðar leiðir.

Á fundi í jafnréttisnefnd Reykjavíkur fyrir tæpum fjórum árum viðraði ég þessa norsku leið og spurðist fyrir um það hvort hún væri eitthvað sem við ættum að skoða. Viðbrögð sumra embættismanna og sérfræðinga við fyrirspurn minni voru mjög jákvæð. Hins vegar komu mér á óvart viðbrögð þáverandi formanns jafnréttisnefndar, Marsibilar Sæmundsdóttur, í DV eftir fund jafnréttisnefndar. Nú er hún formaður mannréttindanefndar – og það verður fróðlegt að sjá hvort hún tjái sig um þessa ósk Jafnréttisstofu núna. Reyndar sagðist hún á borgarstjórnarfundinum í dag vera mun upplýstari um neikvæðar afleiðingar klámvæðingarinnar en hún var fyrir 3-4 árum. Við höfum þá þokast eitthvað fram á við - og ég held að samhljóða ályktun borgarstjórnar frá í dag sýni það.

Það fannst ýmsum skrýtið að þessi norska leið skyldi vera orðuð í jafnréttisnefnd fyrir fjórum árum. Þar á meðal var teiknarinn Sigmund sem teiknaði af því tilefni meðfylgjandi mynd. En það er reyndar vitlaus Stefán á myndinni - því Stefán Jón hefur aldrei verið í jafnréttisnefndinni - en það var handhægara fyrir Sigmund að teikna þann víðfræga Stefán en hinn hægláta Stefán Jóhann Stefánsson sem var í nefndinni.

Fundur Hverfisráðs í Breiðholti: Bílastæðamál í ólestri (19. febrúar 2007)

Á fundi Hverfisráðs Breiðholts í morgun voru ýmis mál til umræðu. Talsverður tími fór í að ræða um opin svæði og gróður í hverfinu. Unnið hefur verið að lagfæringum hér og þar með gróðursetningu, endurbótum á leiksvæðum og fleiru af því tagi - og verður svo áfram. Þá bókaði Hverfisráðið sérstaklega um vanda er varðar bílastæðamál við Sundlaug Breiðholts og Fjölbrautaskóla Breiðholts, en þar hafa gestir átt erfitt með að komast að á háannatíma. Þessi bókun var í sama anda og fyrirspurnir, tillögur og bókanir sem komið hafa frá fulltrúa Samfylkingarinnar í Hverfisráði Breiðholts og framkvæmdaráði í vetur. Það er greinilegt að sjónarmið okkar hafa nú náð eyrum fleiri, enda brennur bílastæðahallærið á íbúum dag hvern. Það er hins vegar umhugsunarefni, að á meðan bílastæðaskortur er nálægt sumum þjónustukjörnum, þá eru næg bílastæði í 50 til 70 metra fjarlægð, t.d. hjá bíóinu og kirkjunni í Mjódd. Að hluta til snýst þetta vandamál því um hugarfar, en þó ekki eingöngu, því við sumar íbúagötur hafa bílastæðavandamál verið viðvarandi í áraraðir. Í þessu efni þarf að finna nýjar og ferskar lausnir!

Rölt var á Skálafellið í dag (18. febrúar 2007)

Maður er alltaf að uppgötva eitthvað nýtt. Umhverfis höfuðborgarsvæðið eru óþrjótandi leiðir sem hægt er að ganga í góðra vina hópi. Það viðraði reyndar ekki vel í dag fyrir hópinn minn sem var búinn að ákveða að leggja á Skálafellið, við hlið Móskarðshnúka, en skítt með það. Þótt útsýni væri ekkert, úrkoman gerði okkur gegndrepa áður en yfir lauk og talsverður vindur væri efst í fellinu, þá létum við okkur hafa það, enda sæmilega klædd miðað við aðstæður.

Færðin var ágæt að bílastæðinu við skíðasvæðið í Skálafelli. Þar sem skýjafar náði niður í miðjar hlíðar fellsins ákváðum við að ganga slóða eða veg sem liggur í sveig austan og norðan í fellinu og upp að möstrunum efst í fellinu. Þetta var aðeins ríflega klukkustundarlöng ganga eða þar um bil (maður var nú ekkert að hafa áhyggjur af tímanum) og fín útivist þótt það væri dálítil úrkoma sem bleytti í öllu sem fyrir varð.

Þegar upp var komið var tekið upp nesti, kakó og tilheyrandi, í skjóli mannvirkjanna þarna efst. Þá var nú eiginlega tilgangi fararinnar náð.

Ferðin var  hin besta fyrir mannfólkið, en þó hygg ég að ferfætlingarnir sem fengu að fara með hafi notið hennar best. Það voru þrír hundar, þ.e. ein tík (enskur springer spaníel - ættbókarfærður), íslenskur hundur (rakki - ættbókarfærður) og svo blendingur (rakki) úr ýmsum áttum (ekki ættbókarfærður!). Að vanda lét tíkin hundana ekkert komast upp með neitt múður, svo rakkarnir urðu að takast á sín á milli. Átökin fólust meðal annars í sprænukeppni, þ.e. þeir sprændu yfir hjá hvor öðrum þar til hinn gafst upp - svona svipað og í pólitíkinni á Alþingi eða borgarstjórn, þar sem minnihluti og meirihluti takast á í hefðbundnu orðaskaki, þar sem þeirri reglu er fylgt að leyfa engum að eiga neitt inni hjá sér í andsvörum eða bókunum!

Það þarf kannski kvenfólk til að hætta svona sprænukeppnum, samanber það þegar Steinunn Valdís, þáverandi borgarstjóri, sagðist ekkert ætla í neina „pissukeppni“ við Gunnar Birgisson, bæjarstjóra í Kópavogi, þegar hann smellti niður ótal skiltum við bæjarmörk Kópavogs og Reykjavíkur.

Náttúra hundanna verður samt óbreytt, bæði innbyrðis og gagnvart mannfólkinu. Það er ágætt, svona út af fyrir sig.

„Því betur sem ég kynnist mannfólkinu, því vænna þykir mér um hundinn minn.“ (15. febrúar 2007) (föstudagspistillinn!)

Ofangreind staðhæfing, höfð eftir löngu dauðum keisara, ber mannfólkinu náttúrulega ekki gott vitni. Sjálfum þykir mér vænt um hundinn minn, en hann kemur nú aldrei í staðinn fyrir mannfólkið í lífi mínu. Þegar fylgst er með fréttum gæti maður reyndar stundum efast um að maðurinn sé mennskur, þvílík er eigingirnin og grimmdin á köflum. Hundar eru hins vegar þeirrar náttúru að þeir elska, virða og hlýða sínum húsbónda þegar hann er nærri, en geta sumir verið andskotanum undirförlari þegar þeir halda að ekki sjáist til þeirra. Minn hundur situr, liggur og veltir sér samkvæmt skipun, borðar ekki pulsuna sína fyrr en ég segi „gerðu svo vel“ og er hættur að elta ketti ef ég skipa honum að nema staðar! En ef hann veit af bita í eldhúsinu og heldur að ég sé ekki nálægur, þá læðist hann inn í eldhús ef þangað er opið, hoppar upp á borð og stelur jafnvel heilu brauði, fer með það í bælið sitt og hámar það í sig. Einu sinni varð honum heldur hált á svellinu þegar ég kom frá útlöndum og keypti nokkur kíló af nammi fyrir börnin! Þegar hann var búinn að gleypa það í sig hafði það ekki litla magakveisu í för með sér!

En það ríkir sérstakt samband á milli mín og hundsins. Ákveðin gagnkvæm virðing á meðan við erum báðir innan hæfilegrar fjarlægðar. Ég hef sótt námskeið í hundauppeldi, greiði mín gjöld og sé til þess að hann fari til dýralæknis - reyndar oftar en ég fer til læknis! Ég tel mig vera fyrirmyndar hundaeiganda, hirði upp eftir hann skítinn og jafnvel skítinn eftir aðra hundaeigendur sem gleyma sér. Hleyp jafnvel með hundaskítspoka til þeirra ef svo ber undir!

Ég tek nú yfirleitt upp hanskann fyrir hundinn - líkt og sumir taka alltaf upp hanskann fyrir börnin sín. Það var því einkar sárt að heyra það í fréttum nýlega að hundar hefðu étið húsbónda sinn, sem reyndar var látinn!

Þess vegna treysti ég hvutta aldrei fullkomlega - jafnvel þótt hann sé ágætur, greyið. Og mér mun nú aldrei þykja vænna um hann en mannfólkið í kringum mig. Prússakeisari hlýtur því að hafa verið ákaflega einmana og hann hlýtur að hafa átt mjög bágt fyrst hann tók hundinn fram yfir mannfólkið.

Velferðarráð rýnir í þjónustusamninga við Samhjálp (14. febrúar 2007)

Á fundi velferðarráðs Reykjavíkur í dag bar margt á góma á þessum fyrsta fundi mínum sem fulltrúi í ráðinu að nýju eftir nokkurt hlé. Félagar mínir, Samfylkingarkonan Björk Vilhelmsdóttir og Þorleifur Gunnlaugsson frá Vinstri grænum og Margrét Sverris af F-lista hafa verið dugleg við að fara í saumana á ýmsum málum. Eitt þeirra kom til umræðu í dag, þ.e. þjónustusamningur Samhjálpar um rekstur á stuðningsheimilinu á Miklubraut 18, en það er heimili fyrir ýmsa sem þurfa aðstoð eftir að hafa lent utanveltu í lífinu. Á fundinum var kynnt skýrsla sem hafin var vinna á snemma síðastliðið sumar, en skýrslugerðinni var lokið í september síðastliðnum. Það er náttúrulega mjög alvarlegt að svo mikill dráttur sé á birtingu skýrslu af þessu tagi, einkum í ljósi þess að hún dregur að hluta til upp ýmsa neikvæða þætti í rekstrinum sem hefðu átt að vera uppi á borðinu áður en nýir samningar við Samhjálp voru gerðir. Þessi stjórnsýsla er náttúrulega mjög bagaleg, hverju sem er um að kenna. Meðal atriða sem athugasemdir komu fram við voru þau að matur væri gamall, viðhald húsnæðis ekki nógu gott, auk þess sem það viðmælendur virtust hafa þörf til að nefna að starfsemin markaðist af því að kristin samtök sæju um reksturinn.

Þetta vekur náttúrulega upp ýmsar spurningar. Það er náttúrulega þekkt að trúarsamtök hafa getað haldið ýmsum á þokkalega réttu róli í lífinu eftir að þeir hafa misstigið sig, en það er ekki þar með sagt að sveitarfélög eigi að fela trúarsamtökum víðtæka þjónustu með sérstökum samningum. Á það hefur verið bent að áhugasamtök á borð við ýmis trúarsamtök hafa ekki forsendur til þess að taka með nútímalegum og faglegum hætti á ýmsum málum. Það verður náttúrulega kafað dýpra í rekstur Samhjálpar á Miklubraut 18, en ef það reynist rétt sem haldið er fram að samtökin þiggi gjafir frá verslunum á mat sem er kominn fram yfir síðustu dagsetningu, á sama tíma og samtökin fá fjárveitingar til kaupa á mat fyrir íbúana, þá er ljóst að ekki er verið að verja fjármunum með réttum hætti - fyrir utan það að verslanirnar eru að spara sér förgunarkostnað á umdeilanlegan hátt. Við eigum ekki að líða það að okkar veikustu meðbræður búi ekki við sams konar matarborð og fólk almennt gerir.

Tröllasögur í pólitík - og aðrar betri (9. febrúar 2007)

Sumir stjórnmálamenn hafa tamið sér að segja tröllasögur í því skyni að reyna að fá fólk til að trúa því að skoðanir þeirra séu réttar. Tröllasögur eru ýkjusögur og lygasögur sem voru í eina tíð sagðar börnum til að hræða þau til hlýðni. Þetta háttalag hendir fólk í öllum stjórnmálaflokkum. Nýlegt dæmi um svona tröllasögur eru fullyrðingar sumra um kjör fyrir almenning á lánamarkaði. Heittrúaðir evrópusambandsaðildarsinnar hafa gefið sér vel valdar forsendur um vexti, þróun verðlags og gengis og skellt fram tölum um það hversu miklu hagkvæmara það væri fyrir fólk að taka lán í erlendri mynt. Ég ákvað að kanna málið lauslega, fór á vefi viðskiptabankanna og kannaði kjör á húsnæðislánum í íslenskum krónum og í svokölluðu myntkörfuláni. Það fyrsta sem ég rak mig á var að vextirnir á erlenda myntkörfuláninu voru tvöfaldir á við tröllasögur evrópusambandsaðildarsinna. Þá tók ég eftir því að munurinn á greiðslubyrði lánanna var ekki svo mikill. Jafnvel þótt ég gerði ráð fyrir dálítilli verðbólgu og óbreyttu gengi varð munurinn ekki mikill erlenda láninu í hag. Ef ég gerði ráð fyrir hliðstæðri gengisþróun og verið hafði síðustu áratugi hvarf þessi munur nánast aftur. Með því að leika sér með forsendur um verðlag og gengi er hægt að fá niðurstöður á hvorn veginn sem er. Þess vegna datt mér í hug hvort hægt yrði að fá lán í jenum sem er á lægstu vöxtunum (ég myndi reyndar aldrei taka stórt lán af því tagi) - og hafði samband við starfsmann bankans. Hann fór undan í flæmingi og var greinilega þeirrar skoðunar að þessi fjölmiðlaumræða um krónulán og evrulán væri dálítið hæpin. Hann gat sem sagt ekki lofað mér jenaláni - og ráðlagði mér náttúrulega frá því að taka slíka áhættu með því að taka lán í einum gjaldmiðli, sem hefði auk þess búið við sérstakar aðstæður að undanförnu. Tröllasögur eru náttúrulega lygasögur. Það er ljótt að halda þeim að auðtrúa fólki sem gæti fyrir vikið tekið mikla áhættu sem gæti komið því illilega í koll.

Það var því viss frelsun að heyra í Jóhönnu Sigurðardóttur, þingmanni Samfylkingarinnar á einhverri útvarpsstöðinni í gær. Þar spurði fréttakonan hana út í lánskjör hér á landi og eitthvað um það hvort fólk ætti ekki bara að taka erlend lán. Jóhanna hafði allan vara á sér með það. Hún taldi það geta orðið mikla áhættu fyrir lántakendur og betra væri að skoða með faglegum hætti ýmsar leiðir sem bjóðast hér innanlands í þróun lánakerfisins. Sagan hennar Jóhönnu hljómaði því mun betur í mínum eyrum en tröllasögurnar sem ég hafði áður heyrt.
 

Breiðavík: Paradís og helvíti (7. febrúar 2007)

Umræðan um Breiðuvík lætur engan ósnortinn. Ég gisti þarna fyrir fáeinum árum að sumarlagi ásamt fjölskyldu og hópi vina. Mér fannst víkin vera algjör paradís og stutt var í náttúruundrið Látrabjarg. Við fórum einn morguninn tveir karlar ásamt sonum okkar og veiddum í volgrunni sem áin myndar rétt ofan við fjöruna. Ég held við höfum samtals veitt um þrjátíu silunga á flugu. Okkur fannst þetta ótrúlegt! Þetta var algjör paradís fyrir litla stráka sem nutu sín í náttúrunni. Við sváfum í svefnálmunum og nýttum okkur eldhúsið. Þetta var sama eldhús, sama svefnálma og sami árfarvegur sem hefur vitnað um margt misjafnt síðustu áratugina miðað við frásagnir. Það þarf að skoða þessi mál ofan í kjölinn, ekki í þeim tilgangi að hengja einhvern sem kannski var líka fangi sinna aðstæðna, heldur til þess að leita réttlætis fyrir þá sem þjáðust með því að veita þeim þá hjálparhönd sem hægt er. En það er með Breiðuvík eins og aðra staði. Mannfólkið ræður því hvort staðurinn líkist hinu efra eða neðra.

Er hið opinbera allt á Saga-klass? (7. febrúar 2007)

Undanfarin ár hefur verið gerð tilraun til þess að fá opinbera starfsmenn til þess að gera hagkvæm innkaup, einnig þegar um kaup á flugfarmiðum er að ræða. Það hefur sjálfsagt orðið vakning í þessu eins og öðru, en hefur ný hugsun skilað sér til fulls? Í borginni eiga starfsmenn að leita hagstæðustu samninga  hverju sinni. En er það gert? Kaupa menn hagstæðasta flugmiðann hverju sinni? Eru það sumir sem gera það á meðan aðrir láta innkaupaviðmiðanir lönd og leið? Og hvað með ríkið? Geta sveitarfélögin skyldað sína starfsmenn til þess að nýta lággjaldaferðir ef starfsmenn ríkisins eru fyrst og fremst á Saga-klass? Þetta mál er ekki einfalt og stundum er ekki annað að gera en að kaupa tiltölulega dýran miða. En það má án efa spara talsverða fjármuni ef hagkvæmum innkaupum er beitt - í þessu sem öðru.

Ingibjörg Sólrún gefur tóninn: Menntun, samgöngur og kjaramál eru málið - ekki álið (3. febrúar 2007)

Athyglisvert viðtal við Ingibjörgu Sólrúnu Gísladóttur, formann Samfylkingarinnar er birt í Fréttablaðinu í dag. Þar gefur hún tóninn um þau mál sem koma til með að skipta sköpum í kosningunum í vor og reyndar fyrir framtíð stórs hluta þjóðarinnar. Það eru menntamálin sem eru aflvaki athafna og velferðar til framtíðar sem skipta meginmáli, ásamt samgöngumálum. Kjaramálin, hin aukna misskipting velferðar, verða einnig nálægt þungamiðju umræðunnar. Í viðtalinu má einnig greina að náttúruvernd muni hafa mikið vægi, en um það mál skrifaði Ingibjörg góða grein sem Morgunblað birti síðastliðinn föstudag. Hins vegar segir Ingibjörg Evrópumálin ekki verða á dagskrá næstu kosninga. Það er eðlilegt, enda lítill áhugi á þeim nema hjá mjög litlum hópi kjósenda.

Ellert Schram góður
Ellert Schram birtir einnig góða grein í Fréttablaðinu í dag þar sem hann hvetur jafnaðarmenn til að verða ekki sundurlyndisfjandanum að bráð því það verði aðeins lóð á vogarskálar sjálfstæðismanna. Það hefur verið athyglisvert að fylgjast með ýmsum skrifum Ellerts að undanförnu og fá þannig örlitla hlutdeild í mikilli reynslu hans og góðri yfirsýn.

Ekki er sopið álið .....
Dofri Hermannsson, fulltrúi Samfylkingarinnar í umhverfisráði Reykjavíkur, skrifar þarfa áminningu í Moggann í dag um loftmengun í borginni, þ.e. svifrykið, sem fólk er nú fyrst að átta sig á, held ég, að sé talsverður skaðvaldur. Svifrykið veldur mikilli mengun – og yrði ekki bætandi á þá mengun ef álverið í Straumsvík yrði stækkað. Þetta álver skiptir Hafnfirðinga vitaskuld miklu máli og skiptast þar á plúsar og mínusar. Tekjur bæjarsjóðs og ríkissjóðs eru sagðar aukast um hundruð milljóna en mengunin vex að sama skapi. Sú mengun skiptir ekki aðeins máli fyrir Hafnfirðinga heldur fyrir höfuðborgarbúa alla. Auk þess yrði nýtt álver núna ekki það besta sem hentaði hagstjórninni og hefði ekki góð áhrif á verðþensluna og viðskiptahallann. Nú er ekkert atvinnuleysi og spurning hvaðan vinnuaflið kæmi til að stækka álverið. Kannski kæmi það frá Kárahnjúkum?

Hvað sem öðru líður þá er Straumsvíkurmálið farið að lykta illa. Ekki það að einhvern beinan óþef leggi frá álverinu þótt útblástur mengandi efna sé talsverður. Hins vegar finnst mér eitthvað skemmt við þann málflutning sem veifar silfri og gulli framan í kjósendur og beitir hótunum og yfirburða fjárhagsstöðu sinni til að fjármagna áróður sem ætlað er að tryggja ákveðna niðurstöðu kosninga. Fólki getur orðið óglatt af því að gleypa við öllu þessu glingri.

Er Hannes Hólmsteinn Gissurarson orðinn jafnaðarmaður? (31. janúar 2007) Um framkvæmd Íslendinga á „jafnaðarstefnu“ Rawls

Ég sótti í dag fyrirlestur Hannesar Hólmsteins Gissurarsonar, prófessors í stjórnmálafræði, um fátækt og ójöfnuð af sjónarhóli stjórnmálaheimspekinnar. Það sem vakti fyrirfram áhuga minn á fyrirlestrinum var að Hannes ætlaði að gera grein fyrir kenningu bandaríska heimspekingsins Johns Rawls „um, að í réttlátu skipulagi beri að tryggja, að kjör hinna verst settu séu sem best.“ Hann kynnti mælingu á atvinnufrelsi í ólíkum löndum og tengsl atvinnufrelsis, hagsældar og fátæktar. Það var margt áhugavert í fyrirlestri Hannesar, en samt olli það mér vonbrigðum hversu lítill hluti hans fór í að útskýra kenningar Rawls. Í staðinn fór tíminn að mestu í að tína til tölur sem áttu að sýna yfirburði Íslands, og jafnvel Bandaríkjanna, í því að uppfylla skilyrði Rawls um æskilega skiptingu tekna, jafnframt því sem Hannes gerði sér far um að benda á að Svíþjóð (norræna velferðarkerfið) stæði sig ekki vel í þessum samanburði. Þetta varð til þess að Stefán Ólafsson, prófessor í félagsfræði, sem var mættur á fyrirlesturinn, dreifði blöðum með tölum sem drógu ekki upp alveg sömu mynd og tölur Hannesar. Reyndar vakti það eftirtekt mína að Hannes sagði að Ísland tæki það besta frá Bandaríkjunum og Svíþjóð. Ég hefði ekki ætlað miðað við framsetningu hans að hann sæi eitthvað jákvætt frá Svíþjóð svo ég spurði hann að því – án þess að fá svör á aðra lund en þá að það gæti svo sem verið ágætt að búa á Norðurlöndum.

Hæfileikar einstaklinga sem sameign þjóðfélagsins?

En af þessu tilefni, og af því að þessi helsti postuli frjálshyggjunnar á Íslandi virtist kunna að meta framlag Rawls (sem hann sagði einn helsta heimspeking jafnaðarmanna) og gerði sér far um að meta lönd út frá sínum skilningi á kenningum hans, þá langar mig að benda á grein sem birt var á Vefritinu í síðasta mánuði, einmitt um kenningar Rawls. Greinin heitir Réttindi og velferðarkerfi, er eftir Hlyn Orra Stefánsson, heimspekinema, og fjallar einmitt um kenningar Rawls. Þar er fjallað talsvert um eignarréttinn og má skilja á greininni að Rawls hafi talið að hæfileikar einstaklinganna væru ekkert endilega einkamál þeirra, heldur gæti samfélagið á vissan hátt gert tilkall til þeirra. Eða með orðum höfundar:

„Því lagði Rawls til að við lítum frekar á hæfileika sem samfélagslega eign heldur en einstaklingsbundna .... Það er í allra hag að við hvetjum til þess að einstaklingar rækti hæfileika sína, og leggi stund á störf þar sem hæfileikar þeirra fá sem best notið sín. Við ættum því ekki að líta á það sem óásættanlega samfélagsskipan að hinir hæfileikaríkari noti hæfileika sína til að afla sér meira en það sem hinir hæfileikalausu hafa, þar sem ójöfnuðurinn sem stafar af því er líka hinum verst settu í hag (þ.e. einnig hinir verst settu hafa það betur heldur en í samfélagsskipan þar sem reynt er að stuðla að því að allir hafi nákvæmlega jafn mikið á milli handanna). En þar sem það er ekkert við hvorki ræktaða hæfileika né meðfædda sem gerir það að verkum að hinir hæfileikaríkari hafi af siðferðisástæðum meira tilkall til gæða heimsins en þeir sem minni hæfileika hafa, þá er ekki hægt að halda því fram að það sé rangt frá siðferðilegu sjónarmiði að leyfa þeim ekki að njóta alls sem hæfileikar þeirra afla þeim umfram þá sem minni hæfileika hafa ....“

Ég hafði hér í lokin ætlað að benda á framlag Hannesar um þetta á heimasíðu hans en hún virðist ekki vera aðgengileg sem stendur. En ég held að fyrirlesturinn hafi í öllu falli verið jákvætt innlegg í umræðuna um ójöfnuð og jafnaðarstefnu og fyllsta ástæða til að kynna sér hugmyndir Rawls.

Sjá grein Hlyns Orra í Vefritinu.

Sjá kynningu á fyrirlestri Hannesar.

Er Evrópusambandið ólýðræðislegt skrifræðisbákn sem þjónar fremur stórfyrirtækjum en almenningi? (28. janúar 2007)

Ég tók upp á því fyrir skömmu, eins og margir aðrir á mínum aldri, að fara á námskeið í háskóla í þeim tilgangi að bæta við þekkingu mína, og auka færni og víðsýni. Til þess er jú flest nám. Í þessu námskeiði fræddist ég um ýmislegt gagnlegt og las faglegan texta um áhugavert efni. Meðal þess sem mér bar að lesa voru ritgerðir þar sem komið var inn á stjórnmál og stjórnsýslu í Evrópusambandinu. Við þann lestur vöknuðu margar spurningar, m.a. um það hvers eðlis pólitísk ábyrgð er í sambandinu.

Því hefur oft verið haldið fram að reglugerðargleði Evrópusambandsins sé stundum meiri en góðu hófi gegnir. Einn fræðimanna sem mér bar að lesa taldi það skipta nokkru um þróun gróskumikillar reglugerðarsetningar sambandsins að það sé tiltölulega ódýrt fyrir það að setja reglur því framfylgd þeirra verði á kostnað aðildarríkja sambandsins og fyrirtækja í sambandslöndunum. Auk þess séu ríki tilbúin til að samþykkja reglurnar þar sem þau þurfi svo sem ekkert að framfylgja þeim strax út í ystu æsar. Stundum séu reglur jafnvel settar án þess að fyrir þeim sé lagaheimild. Kyndugast fannst mér að lesa um það að sérfræðingar og embættismenn sem ekki koma sínu í gegn fyrir andstöðu stjórnmálamanna í eigin heimalandi hafa verið keyptir af bákninu í Brussel til reglusmíðar þar, því þar er áhuginn á slíku mun meiri en í aðildarlöndunum.

Hvað segir þetta okkur um lýðræði og pólitíska ábyrgð? Ef reglum verður ekki komið í gegn á lýðræðislegan hátt í gegnum stjórnmálaþátttöku, þá er það hægt með því að ganga í bandalag við nýjungagjarna embættismenn og sérfræðinga í Brussel? Því er að minnsta kosti haldið fram að þangað safnist áhugasamir einstaklingar um slíka hluti, sérfræðingar, embættismenn og skólafólk, til þess að fá fullnægt metnaði sínum hver á sínu sviði.

Samantekið segir einn fræðimaðurinn á þessu sviði að það sé það þrennt sem útskýri vöxt regluverksins í Evrópusambandinu: Þröngur fjárhagur Evrópusambandsins (til annars en landbúnaðarstyrkja og dreifbýlisstyrkja), langanir framkvæmdastjórnar Evrópusambandsins til aukinna áhrifa og óskir stórfyrirtækja, en stór hluti reglna sem varða efnahagsstarfsemina er tilkominn vegna hagsmuna þeirra.

Fræðimenn halda því fram að það sé óljóst hver beri pólitíska ábyrgð þegar reglur Evrópusambandsins eru annars vegar. Hvaðan fá embættismenn og sérfræðingar sambandsins t.d. umboð til reglusetningar? Svokölluð umboðskeðja getur verið löng og margslitin. Reglugerðarvald Evrópusambandsins virðist oft ótakmarkað, ábyrgð þinga eða kjörinna fulltrúa óljós, réttarfarsleg endurskoðun veik og þátttaka almennings ónóg.

Hér má spyrja áfram um hagsmuni almennings. Hversu stór hluti reglnanna er til kominn vegna hagsmuna stórfyrirtækja? Þjóna þær reglur almenningi?

Hér er einungis fjallað um afmarkaðan þátt svokallaðrar Evrópuumræðu. Ef við hins vegar lítum á líklegar afleiðingar þess á atvinnustig hér á landi að ganga í myntsamstarf við Evrópusambandið þá verður vart séð að slíkt yrði ávinningur fyrir nema takmarkaðan hluta landsmanna. Í Evrópusambandinu er mikið og stöðugt atvinnuleysi víða, miklu meira en hér á landi. Er það framtíðin sem myndi blasa við íslenskum fjölskyldum?

Álver eða ekki álver í Hafnarfirði (22. janúar 2007)
        Því fá ekki fleiri en Hafnfirðingar að kjósa??
Það verður spennandi að sjá hvort álverið í Straumsvík verður stækkað eða ekki. Staðreynd er að Orkuveitan hefur gert samkomulag um afhendingu á orku fyrir stækkun á Alcan-verinu. Ég veit ekki betur en að það hafi verið 100% pólitískt samkomulag allra aðila í stjórn Orkuveitunnar um það, að minnsta kosti meðal Samfylkingar, Framsóknarflokks, Vinstri grænna og Sjálfstæðisflokks. Þá er næsta víst að mikill meirihluti bæjarstjórnar í Hafnarfirði hefur ekkert á móti auknum tekjum af stærðargráðunni hundruð milljóna króna vegna stækkunarinnar. Það er hægt að gera ýmislegt fyrir þær tekjur. Bægslagangurinn í fulltrúa Vinstri grænna í bæjarstjórn Hafnarfjarðar er athyglisverður miðað við samþykkt félaga hans í Reykjavík á málinu.

Viðkvæmt svæði og viðkvæmt mál
Til þess að afla nægjanlegrar orku fyrir verkefnið þarf þrjár virkjanir á Hellisheiði og þær eru komnar vel á veg. Virkjunin við Ölkelduháls er sjálfsagt viðkvæmust, umhverfislega séð. En eftir að Kárahnjúkavirkjun er að baki beinast sjónir manna í auknum mæli að öðrum virkjunum og það heyrist æ oftar að fólk sé ekkert allt of hrifið að ýmsum þáttum sem tengjast þessum „hreinu“, „endurnýtanlegu“ og „afturkræfu“ virkjunum sem nýta jarðhita. Öll sjáum við ummerkin í og við Hellisheiðina í formi gríðarmikilla röra sem liggja þar víða, við sjáum mannvirkin og gufustrókana sem drynur í svo heyrist hátt í þingmannaleið og lyktin berst álíka vegalengd eftir því sem haldið er fram (það er kannski þess vegna sem við finnum brennisteinslykt svo oft hérna í Breiðholtinu).

En auðvitað verður farið með þetta allt saman í samræmi við lög til verndar umhverfinu. Vatnið frá virkjununum er leitt aftur ofan í jörðina og það á ekki að menga grunnvatn sem berst í drykkjarvatn. Eftir sem áður rennur heitt vatn út í Þingvallavatn eftir því sem upplýst hefur verið og ofan í jarðveg í átt til Ölfuss. Það ætti þó allt að vera í samræmið við viðmið um verndun umhverfis. Svo er rætt um djúpboranir sem gefa eiga ómælda orku innan ófyrirséðs tíma - þótt sumir sérfræðingar haldi því á móti fram að á slíkum pælingum sé lítið að byggja.

Það eru sem sagt ýmis álitamál við virkjanir af þessu tagi og víst að skoðanir eru og verða skiptar. Vonandi gengur það eftir sem sagt er að mannvirkin sem fylgja virkjununum verða niðurgrafin í meira mæli í framtíðinni en nú er, jafnvel þótt það kunni að kosta talsvert.

Álverið snertir ekki bara Hafnfirðinga
Hvað álverið í Straumsvík og stækkun þess varðar má nú spyrja, líkt og gert var í flugvallarkosningunni í Reykjavík forðum daga: Hvers vegna fá ekki allir höfuðborgarbúar að kjósa um þetta mál? Skipulagslega og í beinhörðum peningum skiptir þetta vitaskuld mestu máli fyrir Hafnfirðinga, en umhverfis- og atvinnulega og efnahagslega í víðum skilningi snertir þetta ekki síður íbúa í nærliggjandi byggðum. Mér skilst að það séu varla meira en hundrað Hafnfirðingar sem vinna í álverinu en margfalt fleiri úr Reykjavík. Stækkun álversins kemur þannig til með að hafa áhrif á ýmsa þætti í Reykjavík. En þótt farið sé að líta á skipulagsmálin í víðara samhengi hér á höfuðborgarsvæðinu er líklega óraunhæft að gera ráð fyrir því að höfuðborgarbúar fái að taka þátt í kosningu um þetta og því er þessi hugmynd meira nefnd í gamni en alvöru.

Málið snertir hins vegar íbúa á öllu höfuðborgarsvæðinu og því eðlilegt að fleiri en Hafnfirðingar hafi á því skoðun. Þeir fá hins vegar að ráða ferðinni. Líklega vill meirihluti stjórnmálamanna þar og víðar heimila stækkun versins. Rök þeirra eru auknar tekjur fyrir sveitarfélagið, framkvæmdin kemur væntanlega til með að standast umhverfiskröfur sem settar eru fram og búið er að gera samkomulag um afhendingu orkunnar og sjálfsagt einhver vilyrði um lóð.

Jón og Gunna eru orðin þreytt á álverum og orkuvinnslu
En það er ekki víst að íbúarnir kaupi þessi rök. Æ fleiri tjá sig með þeim hætti að það sé komið nóg af þessum álverum. Það sé komið nóg af virkjunum. Þetta fólk, hinn venjulegi Jón Jónsson og Guðrún Sigurðardóttir í Hafnarfirði eru orðin langþreytt á umræðunni um þessa hluti, umræðu sem þó hefur haft þessi áhrif á þau því þau vilja eitthvað annað en meira og stærra álver. Jón og Gunna eru engir umhverfisenglar, en þeim finnst Alcan hafa gengið of langt í kringum hátíðirnar. Það er ekki hægt að kaupa allt, með hótunum að auki ef ekki vill betur. Svo eru reyndar umhverfisverndarsinnar Í Firðinum og víðar byrjaðir að beita sér gegn þessu.

Og svo er efnahagsástandið þannig að það þolir varla framkvæmdir af þessu tagi sem hafa í för með sér aukna þenslu, verðbólgu og aukinn viðskiptahalla. Það er ekkert atvinnuleysi að ráði sem stendur - og því óvíst að fólk sjái sér hag í þessu. Því ættu Hafnfirðingar að heimila mengandi álver við heimilisdyrnar hjá sér sem skapar fyrst og fremst atvinnu fyrir Reykvíkinga eða jafnvel innflutt vinnuafl?

Þannig að þótt nokkur efnisleg rök geti verið til þess að halda áfram uppbyggingu af þessu tagi, strax eða með tíð og tíma, þá geta þau rök strandað á þeirri tilfinningu fólks að aukin starfsemi af þessu tagi sé ekki eftirsóknarverð í borgarsamfélaginu hér á suðvesturhorni landsins. Auk þess eru náttúrulega ýmis rök, umhverfislegs og efnahagslegs eðlis, sem mæla gegn þessum framkvæmdum.

Kátir hverafuglar við ölkeldur! (21. janúar 2007)
Ég skrapp ásamt hópi félaga upp að Ölkelduhálsi á Hellisheiði í dag. Veðrið var eins og best verður á kosið, þ.e. bjart og nánast logn. Þarna eru margir hverir og Orkuveitan hefur verið með rannsóknir þarna, lagt veg og borað holur sem heyrist í. Ennfremur liggur þarna háspennulína sem lögð var fyrir um 15 árum. Frekari framkvæmdir eru sem sagt fyrirhugaðar þarna á svæðinu, en menn eru sér vel meðvitaðir um umhverfisþáttinn.

Þarna á svæðinu er einn mjög stór hver, einn sá vatnsmesti sem ég hef séð um æfina og hann bullar og sýður ógurlega. Við hverinn er upplýsingaskilti, þar sem segir meðal annars frá hverafuglum. Þeir hafa að sögn sést við og við, líkjast öndum, en með litla vængi - og þeir eiga það til að stinga sér ofan í hverina til sunds ef menn nálgast, eftir því sem sagnir segja. Ekki hafa fengist óyggjandi sannanir fyrir þessu í formi eintaka sem fundist hafa, en margir telja sig þó hafa séð þessa fugla - og ég er ekki frá því að hundurinn minn hafi orðið þeirra var, enda virtist eitthvað grunsamlegt vera þarna á ferðinni. Á upplýsingaskiltinu mátti einnig sjá að ferðamenn fyrr á tíð fengu sér gjarnan að drekka af þessu ölkelduvatni og urðu þá kátir við! Við þurftum hins vegar að vera í ökufæri ástandi í bæinn þannig að við tókum engan séns!

Rasistaáróður fær að vera óáreittur (17. janúar 2007)
Mig rak í rogastans í kvöld þegar ég gekk hér hring í hverfinu mínu sem ég geri stundum oft í viku, stundum sjaldnar. Ég er reyndar hættur að kippa mér upp við það þótt ruslastamparnir séu ennþá sundursprengdir sumir hverjir eftir áramótabombur þannig að hundaskítspokarnir liggja enn á víð og dreif. Það flögraði reyndar að mér að seinagangurinn við að kippa þessu í liðinn gæti ýtt undir enn frekari sóðaskap. Ég er viss um að Vilhjálmur borgarstjóri væri ekki hrifinn af þessu – og ekki heldur Gísli Marteinn formaður umhverfisráðs miðað við málflutning þeirra fyrir kosningar. Ég er reyndar hissa á að þeir skuli láta þetta líðast. En ég ætlaði ekkert að kippa mér frekar upp við það, enda búinn að benda ýmsum réttum ráðamönnum á þetta – og svo mildaðist ég kannski eftir að Villi borgarstjóri tók fast á spilavítismálinu í Mjódd. Hann má eiga það, karlinn, að hann gerði vel í því að styðja okkur Breiðhyltinga í því máli. Og ég treysti því að ruslastamparnir verði lagaðir fyrr en síðar.
      Hins vegar sætti ég mig alls ekki við að það sem ég sá krotað á vegg á áberandi stað skuli fá að standa án þess að borgaryfirvöld grípi strax í taumana. Á leikvelli barnanna hér í hverfinu, við stóran skóla stóð skrifað skýrum, stórum stöfum meining sem verður ekki skilin öðru vísi en sem ólíðandi rasismi. Og það sem verra er. Mér er kunnugt um að þetta hefur staðið þarna við skólann í nokkra daga þótt ég viti að fólk hefur óskað eftir því að þeim boðum yrði komið til réttra aðila að þetta yrði þvegið burt. Ég hélt að það væri mörkuð stefna til margra ára að þrífa svona ósóma sem fyrst, helst samdægurs. Ég krefst þess sem foreldri, vinur innfluttra barna, aktívisti í íþróttafélagi í hverfinu, hverfisráðsmaður, fulltrúi í íþrótta- og tómstundaráði, varaborgarfulltrúi – ja – bara sem manneskja, að þessi ósómi verði hreinsaður án frekari tafar. Ætli ég verði að fá gamla góða Villa eða Björn Inga í lið með mér? Það væri svo sem varla mjög langt fyrir þá að fá sér kvöldgöngu og skoða þennan ósóma – og lítið mál fyrir athafnastjórnmálamenn að láta mála yfir nokkur ósæmandi orð.

Kosningaketillinn hitaður (10. janúar 2007)
Það er greinilegt að landsmálaflokkarnir eru að ná úr sér miðsvetrarhrollinum og eru að hita sig upp fyrir átökin í vor. Ef ég man rétt verður kosið í byrjun maí, en þingið fer víst í frí í mars. Því verður þingsetan fremur stutt í vetur sem skiljiljanlegt er. Hvert tækifæri er notað þessa dagana til þess að brýna kutana, hvort sem það tengist verðlagsþróun, gengi gjaldmiðla eða álmálum. Það hefur verið forvitnilegt að fylgjast með þróuninni í Framsóknarflokknum. Þessa dagana er mest rætt um samanburð á verðlagi hér og annars staðar á evrópska efnahagssvæðinu, um gengisþróun og gildi krónunnar, um orkumálin og álmálin. Hin almennu utanríkismál eru að sigla hjá í bili. Allt verður þetta líklega að mestu gleymt þegar kemur að kosningum - nema kannski orku- og álmálin - sem verða líklega helstu kosningamálin auk almennra kjaramála og velferðarmála. En það er um að gera fyrir flokkana að hita sig upp í tíma, hnykla vöðvana og sýna hvað í þeim býr. Ég ætla að sækja fund míns formanns í fundaherferðinni hér á suðvesturhorninu. Það verður spennandi að fylgjast með henni í sinni fyrstu kosningabaráttu sem formaður Samfylkingarinnar. Henni á eftir að takast vel til í fylkingarbrjósti jafnaðarmanna.

Flugeldafarganið - áheit! (2. janúar 2007)
Síðustu tvo áratugina eða svo hef ég skotið upp fjölda flugelda við hver áramót. Lengi vel var þetta gert fyrir börnin og fjölskylduna sem höfðu gaman að þessum látum. Ennfremur hefur þetta á síðari árum verið gert til að styrkja íþróttafélagið í hverfinu. Nú verður breyting á. Ég uppgötvaði það um nýliðin áramót að krakkarnir höfðu eiginlega ekkert gaman að þessu flugeldafári lengur - og þau virtust ekkert skilja í því að ég væri að eyða þessum peningum í flugelda og hljómmiklar tertur! Mér væri nær að gefa þeim nýjan gemsa eða annað þarflegt! Ég fékk eiginlega eilítið samviskubit - og ekki minnkaði það þegar ég heyrði fréttirnar um mengunina frá flugeldunum og erfiðleikum sjúklinga og eldra fólks. Því er nóg komið hjá mér af þessu flugeldafári. Að minnsta kosti um sinn. Því mun ég um næstu áramót stuðla að minni mengun í höfuðborginni eða annars staðar þar sem ég verð - hugsanlega með fjölskylduna og hundinn í bústað við litla vík eins og á myndinni. Ég stefni hins vegar að því að styrkja íþróttafélagið mitt áfram, en bara með öðrum hætti.

Við áramót (1. janúar 2007)
Við áramót er gengið ár gert upp og spáð fyrir um hvað nýtt ár muni færa. Stórviðburðir fréttaannála setja málin í sérstakt ljós og oftar en ekki birtast okkur dökkar hliðar heimsmálanna. Þó er víða ljósglætu að finna, líkt og í myndinni hér til hliðar. Svo er hægt að brosa að þessu öllu líkt og fréttastöð Stöðvar 2 gerir um áramótin.

Átökin í Írak valda ómældum þjáningum og þau hvíla sem skuggi á heimsbyggðinni. Það eru þó átök víðar. Umfjöllun um hlýnun jarðar vekur ugg og gæti valdið erfiðleikum í afkomu manna og dýra. Umhverfismálin eru einnig í deiglunni hér á landi, eins og val á manni ársins, Ómari Ragnarssyni, sýnir. Kosningarnar meðal íbúa í Hafnarfirði um stækkun álversins í Straumsvík munu setja mark sitt á umræðuna um allt hið íslenska samfélag, ekki hvað síst ef kosið verður samhliða alþingiskosningum í vor.

Þetta verður spennandi ár. Uppgjörsár að mörgu leyti. Mun stjórnin halda velli? Hefðu Sjálfstæðisflokkur og Framsóknarflokkur þá áhuga á því að starfa saman? Tekst stjórnarandstöðunni að stilla saman strengi sína í ríkisstjórn ef hún fær afl til þess? Tekst henni að ná saman um helstu útgjaldaflokka ríkisins, um umhverfismálin og utanríkismálin. Ég held að innflytjendamálin verði þessum flokkum ekki fjötur um fót. Það er í raun aðeins blæbrigðamunur í sjónarmiðum hjá helstu flokkum þótt reynt sé að gera talsvert mál úr þessum blæbrigðum. Hins vegar geta virkjana- og álversmál sett strik í reikninginn. Sérstaklega hjá Vinstri Grænum - þótt þeir hafi í raun samþykkt virkjun Orkuveitunnar á Hellisheiði sem skapar orku fyrir nýtt álver í Straumsvík eða annars staðar á suðvesturhorni landsins.

Og hvernig fara utanríkismálin? Stærsta frétt ársins að mati fréttastofu Stöðvar 2 og fleiri var brottför hersins. Fæstir landsmenn hafa fundið mikið fyrir þeirri brottför utan þeirra sem hafa haft af hernum atvinnu og beinar tekjur. Einhvers konar viðræður eru hafnar við nágrannaþjóðir okkar á Norðurlöndum um öryggismál. Hverju munu þær skila? Hvaða áhrif hefur þessi þróun á aðra þátttöku okkar í alþjóðamálum? Mun það verða næsta Kárahnjúkavirkjun sem kljúfa mun þjóðina í andstæðar fylkingar?

Þegar til kastanna kemur eru það þó kjaramálin sem skipta hér á landi mestu. Þótt munur á kjörum hafi aukist er staðan þó sú að nær allir hafa atvinnu sem stendur. Það mun koma þjóðinni til góða. Aldraðir, einstæðir og sjúkir munu þó heimta sinn réttmæta skerf.

Verði niðurstaðan að kosningum loknum eins konar helmingaskiptastjórn Samfylkingar og Sjálfstæðisflokks eins og margir spá eða óttast mætti ætla að stjórnarmeirihlutinn yrði öruggur. Hins vegar er spurning hvernig tekið yrði á ýmsum málum. Hvernig yrði samið um orku- og virkjanamál? Hvernig yrði farið með kjaramálin? Heilbrigðismálin? Yrði áframhald á einkavæðingarbrautinni, t.d. í heilbrigðismálum og menntamálum?

Það er sem sagt mikið spáð og spekulerað við áramót. Í borginni búum við nú við það að fylgisminnsti flokkurinn, Framsóknarflokkurinn, hefur verið færður til æðstu metorða og mikilla valda í borginni - jafnvel meiri valda en þegar flokkurinn var hluti Reykjavíkurlistans. Flokkurinn hefur þótt vera einna lagnastur við það að tryggja sér og sínum stóla og ýmsa bita - eins og endurspeglast að mínu mati í umræðunni um ráðningar nokkurra flokksgæðinga til ýmissa verka. Það kemur mér reyndar talsvert á óvart að Óskar Bergsson skuli ekki hafa séð hversu illa samningurinn sem hann gerði við Faxaflóahafnir samræmist nútíma viðmiðum um stjórnarhætti og hegðun stjórnmálamanna. Það gengur bara ekki upp að vera í forsvari fyrir tvær helstu nefndir borgarinnar, þ.e. skipulagsráð og framkvæmdaráð, og eiga þar að gæta hagsmuna borgarinnar í hvívetna og um leið að gera starfssamning við einn af samningsaðilum borgarinnar um að gæta sérstaklega hagsmuna hans gagnvart borginni.

Mál af svipuðum toga tengist áformaðri uppbyggingu í málefnum aldraðra, en þar ætluðu Vilhjálmur og Björn Ingi að tengja byggingu menningarmiðstöðvar við byggingu þjónustuíbúða fyrir aldraða. Það að hengja menningarmiðstöðina við yfirlýsingu borgar og Eirar er á skjön við bæði innkaupareglur borgarinnar og samþykktir Eirar. Því máli er ekki lokið, en Björn Ingi hefur opinberlega látið hafa eftir sér að þetta hafi verið mistök. Það virðist ekki hindra Sjálfstæðisflokkinn í að keyra málið áfram.

Flest mál í borginni eru afgreidd í góðri sátt. En það verður vafalítið af ýmsum ágreiningsmálum að taka á næsta ári - m.a. um það hvert beri að stefna í menntamálum og skipulagsmálum í borginni. Þar verður af nægu að taka.

 

Jólakveðja frá borgarstjórnarflokki Samfylkingarinnar

 

 

Villi borgarstjóri maður ársins?! (29. desember 2006)
Mér sýndist á einhverjum netmiðlinum að hlustendur útvarpsstöðvarinnar Sögu hefðu valið Vilhjálm borgarstjóra mann ársins 2006. Mér finnst nú fullfljótt að dæma um það og margir aðrir þess verðugri að bera þann titil. Til dæmis stelpan að vestan sem bjargaði erninum  - eða þess vegna liðssveit Hjálpræðishersins sem gefur þurfandi gott að borða um jólin, að ekki sé minnst á Mæðrastyrksnefndina. Hins vegar má hann eiga það, kallinn hann Villi, að hann hitti á réttan streng þegar hann fylgdi eftir mótmælum borgarráðs og fleiri gegn spilavíti því sem Háskóli Íslands áformar að setja upp í Mjódd. Við sem erum í Samfylkingarfélaginu í Breiðholti höfum mótmælt þessu. Það hefur Hverfaráð Breiðholts einnig gert og sömuleiðis nýstofnuð íbúasamtök Breiðholts, auk hundruða íbúa sem skrifað hafa undir mótmæli gegn staðsetningu spilasalarins í verslunarkjarnanum í Mjódd.

Villi karlinn er sniðugur. Hann tekur alla fjármuni af hverfaráðunum og setur undir sig. Síðan sendir hann frá sér svona ályktun sem fjölmiðlarnir gleypa náttúrulega við. Þessi skoðun vekur eðlilega meiri athygli þegar orðin berast úr munni borgarstjórans. Og allir gleyma því að hann var núbúinn að vængstífa hverfaráðin - í óþökk allra, m.a. sjálfstæðismanna og framsóknarmanna sem voru settir í þau, í þeirri trú að þeir fengju einhverju ráðið.

Það er sama hvaðan gott kemur. Við Breiðholtsbúar fögnum náttúrulega þessari einörðu skoðun borgarstjórans og vonum að orð hans ýti aðeins við stjórn Háskóla Íslands. Vonandi bara að orð hans hafi meira vægi en okkar hinna í eyrum rekstors Háskóla Íslands, sem virðist hingað til ekki hafa sýnt þessu sjónarmiði hverfisbúa minnsta skilning. En við hér í hverfinu hörmum hins vegar þá ákvörðun borgarstjórans og meirihlutans að gelda hverfaráðin fjárhagslega og færa mikla fjármuni frá þjónustumiðstöðvunum. Þessi miðstýringarárátta rýmar illa við frjálsræðis- og lýðræðishugsjónir margra sjálfstæðismanna, eins og þeir tala á tyllidögum,  - hvað þá annarra íbúa Breiðholts og annarra hverfa sem voru farin að líta jákvæðum augum aukið áhrifavald hverfaráða og aukið vægi þjónustumiðstöðva hverfanna. 

En það er ekki öll von úti .... við skuldum ekki gefa upp alla von strax....

 

Traust lið, samhent og samhljóma! (8. desember 2006)
Hér er helgarmyndin! Tekin í gær eftir fótboltaæfingu. Þetta er traust lið sem á rætur á Ísafirði en allir búsettir hér syðra. Í hópnum eru fyrrum fræknir knattspyrnumenn og margir sem enn eru efnilegir! Þessir piltar eru samtaka á velli, fylgja fyrirliðanum eins og vestfirskir sjómenn sínum skipstjóra og þegar lagið er tekið eftir æfingu er hvergi falskan tón að finna. Fremri röð frá vinstri: Magni Blöndal Pétursson, Þórður Ólafsson, Rúnar Þór Pétursson og Magnús Ólafsson. Aftari röð frá vinstri: Stefán Jóhann Stefánsson, Sigurður Arngrímsson (Sigurðsson), Guðmundur Sævar Ólafsson og Ágúst Leifsson.

 

Borgarstjóri veit ekki hvað hann er að samþykkja! (5. desember 2006)
Það kom greinilega fram á fundi borgarstjórnar síðdegis að borgarstjóri og meirihluti sjálfstæðismanna og framsóknarmanna geta ekki fært rök fyrir þeim skattpíningarprósentuhækkunum sem þeir eru að samþykkja. Ég hef ítrekað spurt um það á fundum ÍTR og víðar, og endurtók spurninguna á borgarstjórnarfundinum síðdegis hvernig meirihlutinn færi að því að finna það út að hækka þyrfti gjöld fyrir flesta þjónustu borgarinnar um að meðaltali 8,8%. Sú hækkun er langt umfram eðlilega verðlagshækkun þótt meirihlutinn reyni að láta í veðri vaka að hér sé einungis um verðbólguleiðréttingu að ræða. Meirihlutinn hefur reynt ýmsar leiðir til að skýra þessa hækkun. Nefnd hefur verið verðhækkun á milli einhverra tímapunkta - sem gengur ekki. Þá hefur verið nefnd einhver meðaltalsverðhækkun - sem gengur ekki heldur. Einhvers staðar nefndi meirihlutinn einhverja blöndu af vísitölu verðlags og launa - en hefur fallið frá því. Þá var reynt að tala um einhverja áætlaða hækkun í eitt og hálft ár - sem er utan við venju - einkum ef haft er í huga að síðasta hækkun sumar liða var fyrir tæpu ári. Borgarstjóri vísaði í kvöld á fjármálasvið borgarinnar - sem hefur heldur ekki getað útskýrt forsendur þessarar hækkunar. Hann lofaði mér þó ítarlegri skriflegri skýringu um málið þegar búið væri að taka þá skýringu saman. Ég verð nú bara að segja að ég var öldungis hlessa. Villi var gjörsamlega viðutan. Þetta lið hefur ekki hugmynd um á hvaða forsendum fjárhagsáætlun borgarinnar byggir. Svo reynir það að vísa ábyrgðinni frá sér með því að segja að þetta sé tillaga fjármálasviðs borgarinnar. Það hafa verið fulltrúar sjálfstæðismanna og framsóknarmanna sem hafa lagt þessar tillögur fram í nefndum og ráðum - greinilega án þess að hafa haft hugmynd um forsendur þeirra. Þegar í ofanálag þessi vanhugsaða ákvörðun felur í sér auknar álögur á borgarbúa, auk þess sem skatttekjur standa ekki undir rekstrarkostnaði við borgarsjóð fer nú að fjúka í flest skjól. Ég hélt ekki það væri hægt að láta borgarsjóð blæða svo mikið á svo skömmum tíma án þess að borgarbúar hafi fengið að njóta þess.

 

Gönguferð við Kleifarvatn að flokksstjórnarfundi loknum (3. desember 2006)
Það fór vel á því í dag að ganga meðfram Kleifarvatni daginn eftir athyglisverðan flokksstjórnarfund Samfylkingarinnar í Keflavík. Flokksstjórnarfundarins hefur verið vel getið í fjölmiðlum og er því óþarfi að fjölyrða um hann hér. Hins vegar get ég mælt með gönguferð meðfram Kleifarvatni eða í nágrenni þess, s.s. um hverasvæðið í Krýsuvík. Mér og ferðafélögum mínum, sem flestir voru samtíða mér í Lundi í Svíþjóð, sýndust enn vera ummerki eftir þær hræringar sem áttu sér stað þarna fyrir nokkrum árum þegar minnkaði í vatninu. Það virðist ekki hafa náð fyriri stærð að nýju, en hverasvæði, sem líklega komu fram við jarðhræringarnar, voru sýnileg við bakka vatnsins. Tilvalin dagsferð frá Reykjavík - en betra er að vera vel skóaður og dekkjaður því mikil hálka var á leiðinni. Hundarnir sem voru með í för léku við hvurn sinn fingur og meðal þeirra var gangur náttúrunnar eins og víðar sá að tíkin Milla sagði rakkanum Bjarti til syndanna þegar þess þurfti með, auk þess sem Bjartur þurfti að gefa tíkinni eftir kjötbollubitann sinn. En allir voru sáttir að lokum.

 

Samfylkingin ætlar sér í ríkisstjórn eftir næstu kosningar (29. nóvember 2006)

Á aðalfundi Hverfafélags Samfylkingarinnar í Breiðholti sem haldinn var 28. nóvember sl. sagði Ágúst Ólafur Ágústsson, þingmaður og varaformaður Samfylkingarinnar, að það væri meginmarkmið flokksins að komast í ríkisstjórn eftir næstu þingkosningar. Flokkurinn þyrfti að koma stefnumálum sínum í málefnum eldri borgara í höfn og tryggja stöðugleika í efnahagsmálum um leið og spornað yrði við vaxandi ójöfnuði. Ágúst kom víða við í erindi sínu á aðalfundinum sem var haldinn í Gerðubergi.

Stefán Jón Hafstein borgarfulltrúi fór yfir stöðuna í borgarmálum og sagði merkilegt að sjá að meirihluti Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks fylgdi stefnu Reykjavíkurlistans í flestum málum. Eina stóra undantekningin væri sú að nýi meirihlutinn hefði ákveðið að kljúfa upp menntaráð og stofna leikskólaráð sem kostaði talsvert fé. Á fundinum var talsvert rætt um orku- og stóriðjumál, einkum hér við Faxaflóa.

Á fundinum var kjörin ný stjórn fyrir Hverfafélag Samfylkingarinnar í Breiðholti. Í stjórninni eiga sæti Stefán Jóhann Stefánsson, Áslaug Þórisdóttir, Gunnar Þórðarson, Aðalheiður Franzdóttir og Gunnar H. Gunnarsson. Stjórnin áformar að efna til aukinnar samræðu við íbúa í Breiðholti, bæði um þau mál sem snúa að borginni og eins um landsmálin. Meðal mála sem félagið hefur látið til sín taka í hverfinu eru samgöngmál, skólamál, íþrótta- og tómstundamál og félagsmál.

Fleiri myndir frá fundinum! (Ekki mjög léttar!)

 

Aumur blettur í frístundamálum?    (29. nóvember 2006)
Þau eru merkileg viðbrögð sumra framsóknarmanna við litlu viðtali sem Fréttablaðið birti í gær við Dofra Hermannsson varaborgarfulltrúa og föður
barns á biðlista eftir plássi á frístundaheimili í Grafarvoginum.

Netmiðlaskríbentar flokksins hófu strax stórsókn eftir því sem mér er tjáð og foringinn í borgarstjórn svarar fyrir sig á tveimur stöðum í Fréttablaðinu í dag. Það er út af fyrir sig skiljanlegt að sumir framsóknarmenn séu aumir fyrir ábendingum af því tagi að hundruð barna hafi verið á biðlista í haust. Það vill svo til að ástandið hefur verið verst í Grafarvoginum, en þar hefur Dofri og fleiri foreldrar verið ötulir í því að reyna að finna leiðir til að leysa úr og meðal annars tekið upp hugmynd sem áður hafði verið rætt um sem bráðabirgðalausn fyrir þá sem ekki þurfa fulla vistun. Dofri á skilið lof fyrir innlegg sitt í þeirri baráttu sem fulltrúar Samfylkingar áréttuðu í íþrótta- og tómstundaráði og skilaði sér m.a. í því að starfsmenn ÍTR fóru þessa leið. Fyrir vikið hefur m.a. tekist að vinna á biðlistanum.

Ég get alveg tekið undir það að það er ánægjulegt að nú í nóvember fór tala  þeirra barna sem eru á biðlista undir þá tölu sem var um svipað leiti í fyrra.
Fram að því var fjöldi barna á biðlista mun meiri. Vandi foreldra og barna sem
ekki fá umbeðin pláss getur verið talsverður. Fram hefur komið að þriðjungur
barna sem ekki hefur fengið vistun er einn heima sem ekki er gott. Það vita
allir í hverju vandinn liggur. Það vantar starfsfólk. Steinunn Valdís
Óskarsdóttir fyrrverandi borgarstjóri beitti sér fyrir launahækkun þessa
starfsfólks. Sú aðgerð hefur án efa haft talsvert að segja.

Það er hins vegar eftirtektarvert að sjálfstæðismenn hafast lítið að í ljósi
þess að fulltrúar þeirra í borgarstjórn fyrir ári fóru nánast hamförum yfir
stöðunni sem þá var í biðlistamálum og gáfu í skyn að það væri lítið mál að
eyða biðlistum, bara ef þeir fengju að stjórna. Reynslan sýnir nú annað ef
litið er á biðlista eftir plássum á dagheimili og frístundaheimili. Það er svo
athyglisvert út af fyrir sig að nýverið samþykktu framsóknarmenn og
sjálfstæðismenn hækkun á ýmsum gjöldum upp á 8,8%,  meðal annars fyrir
frístundaheimili. Þetta er meiri hækkun en mér sýnist hægt að réttlæta út frá
almennum verðlagsbreytingum. Það var reyndar athyglisvert að á síðasta fundi vissu fulltrúar meirihlutans í ÍTR ekki hvernig þessi tala væri til fundin.
Þetta væru einungis boð úr Ráðhúsinu. Og þau boð rýra kjör þeirra foreldra sem þurfa að borga. (Birt í Fréttablaðinu 29. nóvember 2006)

Aðalfundur Hverfafélags Samfylkingarinnar í Breiðholti þriðjudaginn 28. nóvember kl. 20.00 í Gerðubergi (27. nóvember 2006)
Aðalfundur Hverfafélags Samfylkingarinnar í Breiðholti verður haldinn þriðjudaginn 28. nóvember kl. 20.00 í menningarmiðstöðinni í Gerðubergi. Á fundinum fara fram venjuleg aðalfundarstörf. Þar verður fjallað um nýtt skipulag á starfsemi Samfylkingarinnar í borginni, borgarfulltrúar og þingmenn ræða um stjórnmálaviðhorfið og ný stjórn verður kjörin. Í núverandi stjórn eru Stefán Jóhann Stefánsson, formaður, Kristín Guðbjörnsdóttir, ritari, Áslaug Þórisdóttir, Gunnar Þórðarson og Gunnar H. Gunnarsson.

Þriðji flokkur karla hjá ÍR Haustmótsmeistarar (27. nóvember 2006)
Þriðji flokkur karla í knattspyrnu hjá ÍR stóð uppi sem sigurvegari á dögunum á Haustmóti Knattspyrnuráðs Reykjavíkur. ÍR-ingarnir lentu á móti Fram í úrslitaleiknum í Egilshöll 18. nóvember sl. og gerðu sér lítið fyrir og unnu þá með 7 mörkum gegn engu. Fram hóf þó leikinn af kappi fyrstu fimmtán mínúturnar, en eftir það réðu ÍR-ingar algjörlega ferðinni. Í fyrri leikhluta skoruðu ÍR-ingar tvö mörk og í þeim síðari fimm. Daníel Sæberg Hrólfsson skoraði þrjú markanna, en þeir Jóhann Ingi Hjaltason, Davíð Már Stefánsson, Sindri Snær Magnússon og Almar Þorleifsson eitt hver.

            Á myndinni af sigurliðinu eru í efstu röð frá vinstri: Arnar Þór Valsson, þjálfari, Daníel Sæberg Hrólfsson, Árni Indriðason, Elvar Snær Guðmundsson, Sindri Snær Magnússon, Gísli Karl Ingvarsson og Sævar Ingi Sigurðsson. Í miðröð eru Gent Hoda, Hlynur Þór Sigurðsson, Sigurður Þór Arnarson, Sigurður Rúnar Rúnarsson, Davíð Már Stefánsson, Robin Gurung, Jóhann Ingi Hjaltason og Almar Þorleifsson. Í fremstu röð eru markmennirnir Ásgeir Kári Ásgeirsson og Magnús Orri Erlingsson.

 

 

ÍTR samþykkti tillögu okkar um málefni innflytjenda (24. nóvember 2006)

Á fundi íþrótta- og tómstundaráðs í morgun var tillaga okkar í Samfylkingunni og Vinstri grænna um málefni innflytjenda samþykkt samhljóða. Tillagan gengur út á það að tryggja að börn af erlendum uppruna geti til jafns á við önnur börn nýtt sér þá þjónustu sem ÍTR fjármagnar eða styrkir. Tillagan er flutt sem liður í því átaki sem Samfylkingin og Vinstri grænir vilja gera í málefnum innflytjenda og hefur sem grunn bæði mannréttindastefnu borgarinnar og starfsáætlun ÍTR í málefnum innflytjenda sem samþykkt var fyrir nokkru. Því ber að fagna að gott samkomulag er um þessi mál og er því treyst að fyrstu skrefin á grunni tillögunnar verði stigin ekki síðar en í upphafi næsta árs.

Gjaldskrárhækkanir á frístundaheimilum ekki vel rökstuddar (24. nóvember 2006)

Á fundi íþrótta- og tómstundaráðs í morgun var til meðferðar tillaga um 8,8% meðalhækkun á gjaldi fyrir frístundaheimili og sundstaði. Ég spurðist fyrir um forsendur þessarar hækkunar og lítið varð um svör. Málinu var frestað á fundinum meðan leitað var svara og komu þá í ljós blöð sem ættuð voru úr Ráðhúsinu. Á þeim mátti sjá að gert var fyrir mun minni almennum verðhækkunum en þessum 8,8% Það er því annað sem liggur tillögunni um 8,8% hækkun til grundvallar en venjuleg hækkun á verðlagi. Við fulltrúar Samfylkingarinnar bentum á þetta og lýstum því jafnframt yfir að við gætum ekki fellt okkur við að kjör foreldra sem nýta sér þjónustu frístundaheimila væru skert með þessum hætti.
 

Eirarmálið óskiljanlegt (22. nóvember 2006)

Á fundi innkauparáðs Reykjavíkur í dag lagði ég fram nokkrar fyrirspurnir sem tengjast svokölluðu Eirarmáli. Eftir því sem ég skoða fleiri gögn tengd því máli finnst mér erfiðara að skilja þann flumbrugang sem borgarstjóri og hans fólk hafa sýnt í málinu. Borgarstjóri er formaður stjórnar Eirar, setur þetta í gang og fær framkvæmdastjóra hjúkrunarheimilisins í starfshóp til að vinna að undirbúningi. Auk þess er arkitekt Eirar kallaður til. Þetta er fólk með reynslu af samstarfi í Eir og ber hag þess fyrir brjósti. Þegar málið er langt komið skýtur allt í einu menningarmiðstöð upp kollinum. Það er reyndar í sameiginlegri viljayfirlýsingu sem Björn Ingi Hrafnsson, formaður borgarráðs skrifar undir af því að borgarstjóra var gert ljóst að óeðlilegt væri að hann væri sjálfur innsti koppur í vinnslu þessa máls. Jafnframt skrifaði framkvæmdastjóri Eirar líka undir ef ég get lesið skriftina rétt. Borgarstjóri og Eirarliðið leggur höfuðáherslu á að halda menningarmiðstöðinni inni í pakkanum. Hins vegar segir Björn Ingi það vera mistök - þótt hann og þrír aðrir hafi skrifað undir plaggið. Kannski Björn Ingi hafi áttað sig á þessu eftir að hafa lesið stofnsamþykkt Eirar þar sem segir að hjúkrunarheimilið eigi einungis að sinna hjúkrun aldraðra - en ekki reka bókasafn fyrir íbúa í Grafarvogi eða sinna eignaumsýslu sem óskyld er hjúkrunarmálum, auk þess sem þetta getur varla verið í samræmi við innkaupareglur.

Ég læt svo fylgja með hér bókun sem ég setti fram á fundinum í dag:

„Samkvæmt innkaupastefnu Reykjavíkurborgar segir að við innkaup skuli fylgja ákvæðum laga og reglna í hvívetna. Jafnræðis skuli gætt gagnvart þeim sem eiga viðskipti við borgina, stuðlað skuli að samkeppni varðandi kaup á vörum, verkum og þjónustu og að við innkaup Reykjavíkurborgar sé beitt útboðum að eins miklu leyti og unnt er og hagkvæmt þykir. Með þeim málatilbúnaði sem lesa má út úr sameiginlegri viljayfirlýsingu Reykjavíkurborgar og Eirar, hjúkrunarheimilis, um byggingu og rekstur þjónustu- og menningarmiðstöðvar og þjónustu- og öryggisíbúða, verður ekki annað séð en farið hafi verið á svig við öll meginstefnumál og viðmið í innkaupamálum borgarinnar með því að ætla að fela hjúkrunarheimilinu byggingu og rekstur menningarmiðstöðvar. Ef fela á hjúkrunarheimilinu að byggja menningarmiðstöð er ekki með nokkru móti hægt að tryggja að innkaupareglum borgarinnar verði fylgt. Það verður heldur ekki séð að samþykktir fyrir sjálfseignarstofnunina Eir, sem Reykjavíkurborg er aðili að,  heimili Eir að byggja og reka menningarmiðstöð , því í 2. grein skipulagsskrár fyrir stofnunina segir að markmið og hlutverk Eirar sé einungis að reisa og reka hjúkrunarheimili er veitir öldruðum umönnun og hjúkrun.“

 

Spilafíkn og spilasalur í óleyfi? (22. nóvember 2006)

Íbúar í Breiðholti eru ekki sáttir við spilasalinn sem áformað er að opna í Mjódd. Þeir hafa kannað hvort rétt sé að málum staðið og hvernig heimila megi starfsemina. Þrátt fyrir ítarlega leit hefur ekki tekist að ganga úr skugga um að starfsemin hafi leyfi frá byggingafulltrúa eða heilbrigðiseftirliti, sem þó er af yfirvöldum dómsmála sögð þurfa að gefa leyfi. Því er spurning hvort starfsemin verði í óleyfi?

Hér má í leiðinni benda á atriði úr skýrslu starfshóps um mat á þróun spilafíknar meðal ungs fólks í Reykajvík sem var kynnt í sumar. Þar kemur fram að hlutfall stráka í Reykjavík 16 ára og yngri sem spila oft í spilakössum í viku hverri er 4,9%, hlutfall 17 ára 5,7%, hlutfall 18 ára 3,3% og 19 ára 2,5%. Talið er að 1,5% 18 ára og eldri eigi í nokkrum erfiðleikum vegna spilafíknar. En þetta fólk lætur fé renna til Háskóla Íslands í gegnum spilakassana. Væri nú ekki ráð að Háskólinn og yfirvöld menntamála hættu þessari vitleysu?

Hverfisráð í Breiðholti gegn spilavíti en með skíðabrekku! (20. nóvember 2006)

Á fundi hverfisráðs Breiðholts í dag var fjallað um ýmis mál. Ráðið bókaði að mínu frumkvæði eftirfarandi:

a) Hverfisráð Breiðholts tekur undir áhyggjur fjölmargra íbúa í Breiðholti sem hafa mótmælt rekstri svokallaðs spilasalar á vegum Háskóla Íslands í Mjódd.  Ráðið telur slíka starfsemi ekki heppilega á þessum stað, hvorki fyrir verslunarmiðstöðina né hverfið í heild.  Þvert á móti er brýnt að haga málum þannig að verslunarrekstur verði tryggður í Mjóddinni og er í því sambandi afar brýnt að huga að framtíðarlausn í bílastæðamálum svæðisins.

b) Hverfisráð Breiðholts hvetur til þess að allt kapp verði lagt á að halda skíðabrekkunni við Jafnasel opinni meðan færi gefst því það er mikill áhugi meðal hverfisbúa og annarra fyrir því að nýta sér hana og mikil ánægja þegar hún er opin.

Á fundinum vöru einnig lögð fram svör við fyrirspurnum mínum um stöðu barna af erlendum uppruna í hverfinu. Í svörunum kom m.a. fram að fjöldi barnanna er talsverður og að aukinna aðgerða er þörf. Málið verður kynnt frekar í vikunni af starfshópi skólastjóra í hverfinu. Af þessu tilefni lýsti þó hverfisráðið þeirri skoðun sinni að upplýsingar frá Menntasviði og frá leikskólum og grunnskólum í Breiðholti sýni að börnum af erlendum uppruna sem þurfa sérstaka aðstoð hafi fjölgað talsvert hverfinu að undanförnu.  Skólar hafi brugðist við með sérstökum úrrræðum og væri ljóst að þar þyrfti að fylgja málum vel eftir.

Jafnframt voru á fundinum kynnt drög að tillögum um tilraunaverkefni til aukinnar þátttöku barna, m.a. af erlendum uppruna. Ákveðið var að vinna það verkefni áfram og leita liðsinnis íþróttafélaga í hverfinu.
 

Við Ölkelduháls (20. nóvember 2006)

Morgunblaðið birti þessa mynd af nokkrum varaborgarfulltrúum, þingmanni, varaþingmanni og fleirum sem fóru í kynnisferð með Íslenskum fjallaleiðsögumönnum í gær. Ég er þarna lengst til hægri, en við fórum þarna til að kynna okkur áform um virkjanir á svæðinu. Það sem sést í svona ferð eru talsverðar framkvæmdir Orkuveitunnar, rannsóknarboranir og áform um frekari virkjanir. Á svæðinu er fjöldi hvera af flestum gerðum og óttast fjallaleiðsögumenn að framkvæmdir á svæðinu geti skaðað svæðið og fyrirtæki í ferðaiðnaði sem fara þangað með túrista í dagsferðum. Skoðun mín eftir svona ferð er sú að það þurfi að fara varlega í frekari framkvæmdum og að á undanförnum árum hafi menn líklega farið fullgeyst. Þótt orkan sé sæmilega hrein þá veldur þetta rask sjónmengun, hávaðamengun og jafnvel brennisteinsmengun hér á höfuðborgarsvæðinu eftir því sem haldið er fram. Þess vegna er ástæða til að gæta vel að umhverfisþáttum í þessum framkvæmdum sem öðrum. Það væri einnig sorglegt ef hverasvæðinu þarna yrði spillt.

Íslenska er aðalmálið (17. nóvember 2006)

Við erum þessa dagana að feta nýja braut í þjóðfélagsumræðu. Viðfangsefnið er búseta útlendinga og afkomenda þeirra hér á landi. Umræðuefnið er þarft, enda hafa nokkrar breytingar átt sér stað og eðlilegt að ýmsir vilji tjá sig. Atvinnulífið hefur kallað á erlent vinnuafl á undanförnum misserum í stórum stíl og nú þarf að huga að nauðsynlegum aðbúnaði og aðlögun.


Aðlögun er lykilatriðið
Samfylkingin og Vinstri grænir í borgarstjórn hafa lagt fram framkvæmdaáætlun í innflytjendamálum. Þar kemur m.a. fram að aðlögun og barátta gegn fordómum og aðgreiningu sé mikilvægt samfélagslegt verkefni sem við verðum að takast á við. Reykjavíkurborg hefur sinnt þessum málum, m.a. með stuðningi við Alþjóðahús, aðgerðum í skólamálum og samþykkt mannréttindastefnu. Þar má þó ekki láta staðar numið.


Jöfn tækifæri fyrir öll börn
Það sem við viljum m.a. gera er að efla íslenskukennslu fyrir innflytjendur og börn þeirra. Þetta er eitt mikilvægasta verkefnið. Nú hefur talsverður fjöldi barna í leikskólum og skólum annað móðurmál en íslensku. Á fáeinum misserum hefur fjölgun í þessum hópi verið talsverð. Þetta kallar á viðbrögð og hefur víða verið brugðist við með sérstökum aðgerðum, en þörf er á meiru. Það þarf ennfremur að styrkja þjónustumiðstöðvar í hverfum borgarinnar til þess að sinna innflytjendum, m.a. með námskeiðum og það þarf jafnframt að leita leiða áfram til að börn af erlendum uppruna njóti tómstunda- og íþróttastarfs til jafns við önnur börn. Þetta þarf að gera til að koma í veg fyrir aðgreiningu sem gæti orðið skaðleg samfélaginu síðar meir. Nú þegar hafa íþróttafélög og skólafólk undirbúið aðgerðir eða tillögur í þessum efnum.


Erlent vinnuafl bjargar málum
Það er vert að hafa í huga að atvinnulífið hér á landi hefur kallað erlenda starfsmenn hingað til starfa. Ólíkt því sem er víða í nágrannalöndunum eru innflytjendur hér flestir fullgildir þátttakendur í atvinnulífinu og taka þannig þátt í verðmætasköpun og leggja sitt til opinberra sjóða. Flestir eiga sitt húsnæði eða leigja á frjálsum markaði. En þegar fjölgun innflytjenda er jafn mikil og raun ber vitni segir það sig sjálft að álagið eykst í leikskólum, skólum og á ýmsum vinnustöðum vegna tungumálaörðugleika. Þess vegna er íslenskan hér lykilatriði því hún er besta tækið til tjáskipta. Við verðum að bæta þar úr. Ella er hætt við að við tökum afleiðingunum eftir einhver ár eða áratugi með aukinni aðgreiningu á milli hópa og vanda sem því getur fylgt. (Innskot: Þessi umræða á ekkert skylt við það sem sumir kalla hreintungustefnu, heldur er augunum hér fyrst og fremst beint að íslenskunni sem samskiptatæki.)

Sameiginlegt átak
Hér verða margir að leggja hönd á plóg. Við í Samfylkingu og VG munum á vettvangi borgarstjórnar leggja fram nýjar tillögur á næstunni á grunni áðurnefndrar framkvæmdaáætlunar. Ríkisstjórnin virðist vera að rumska, verkefnið er brýnt og við hvetjum fleiri til að leggja okkur lið.
 

Innkauparáð sniðgengið við umfjöllun um Eirarmálið (14. nóvember 2006)

Mér hefur verið neitað um að boðaður yrði fundur í innkauparáði til þess að ræða innkaupareglur í tengslum við svokallað Eirarmál. Slík neitun er ekki aðeins brot á reglum um nefndir og ráð borgarinnar heldur verður það að teljast mjög undarlegt að innkauparáð, sem er fagráð í þessu máli, skuli vera sniðgengið í þeirri umfjöllun sem nú á sér stað um viljayfirlýsingu á milli Reykjavíkurborgar og hjúkrunarheimilisins Eirar um byggingu þjónustuíbúða fyrir aldraða og menningarmiðstöðvar í Grafarvogi.

Samfylkingin hefur lagt fram fyrirspurnir um þetta mál í borgarráði. (Sjá hér - pdf-skjal með fundargerð) Fyrirspurnirnar eru m.a. um innkaupareglur borgarinnar og því ætti það að vera sjálfgefið að um fyrirspurnirnar verði fjallað í því fagráði sem tekur á þeim, nefnilega innkauparáði. Ég hafði gert ráð fyrir fundi í ráðinu á morgun, en þegar ég fékk þær upplýsingar í gær að ekki yrði fundur óskaði ég samdægurs eftir því að fundur yrði haldinn til að fara yfir Eirarmálið. Samkvæmt samþykkt fyrir innkauparáð ber að verða við óskum fulltrúa í ráðinu um fund og fundir skulu boðaðir með sólarhrings fyrirvara. (Sjá hér samþykkt fyrir innkauparáð - pdf-skjal)

Ástæða þess að rétt er að kalla saman innkauparáð er meðal annars sú að hér er um það stórar framkvæmdir að ræða, ekki bara bygging þjónustuíbúða fyrir aldraða, heldur einnig bygging menningarmiðstöðvar sem undirbúin hafði verið eftir öðrum leiðum. Það verður ekki annað séð en að sú bygging sé klárlega útboðsskyld.

Ástæður sem mér voru gefnar sem rök fyrir neitun um fund var fyrst sú að málið væri til umræðu í borgarráði og síðan var nefnd fjarvera aðalfulltrúa í ráðinu. Hvorug rökin halda að mínu mati. Innkauparáði ber sem fagráði að fjalla um málið og ef aðalfulltrúi er forfallaður er hægt að kalla til varafulltrúa. Slíkt er alsiða.

Nú skiptir máli að fá sem flesta til að kjósa (10. nóvember 2006)

Spilavíti í Mjódd og bókanapuð í íþrótta- og tómstundaráði (10. nóvember 2006)

Borgin lætur sig varða hag allra borgarbúa (6. nóvember 2006)

Prófkjörsvinnan komin í fullan gang (28. október 2006)

Lengri laugardaga fyrir prófkjörsplott og ópólitískt príl! (21. og 22. október 2006)

Betra Breiðholt (19. október 2006)

Berlín hefur að geyma ótrúlega sögu (14. október 2006)

Ég átti þess kost að heimsækja Berlínarborg í vikunni. Ég fékk góða leiðsögn um borgina og gekk í heilan dag um stræti og torg sem höfðu mörg hver að geyma merka viðburði í sögu Evrópu. Margir af fremstu hugsuðum síðustu alda hafa átt viðkomu í Berlín og þar hafa líka mörg af myrkustu verkum mannsandans verið undirbúin eða litið dagsins ljós. Á einum degi skynjar maður ok sögunnar og þá einkum þau þyngsli sem á hinni þýsku þjóð hvíla vegna óhæfuverka nasista og alræðiskomma. Margir vilja sjálfsagt gleyma þýskum harðstjórnum, en aðrir geta ekki gleymt og leggja sig fram um að minnast þeirra sem féllu.

Berlínarbúar minnast harðstjóranna
Á þeim tveimur árum sem liðin eru frá því ég heimsótti Berlín fyrst hefur

Harðir kossar höfðingjanna	Minningarreitur um fallna gyðinga í Berlín

 minnisreitum og söguskiltum um sögu Austur-þýska alþýðulýðveldisins fjölgað. Þessi saga er nálæg í tíma og því ofarlega í huga margra. Einvers staðar sá ég að um 150 hefðu látist á flótta til Vestur-Berlínar, þar af margir sem voru skotnir á sundi yfir ána Spree. Samt virðast margir sjá tímabil alþýðulýðveldisins í hyllingum, því þá hafi lífið um margt verið auðveldara í samanburði við það sem gerist í dag. Þetta kom mér nokkuð á óvart, en er sjálfsagt skiljanlegt þegar málin eru krufin til mergjar. Grímulaus samkeppni og einstaklingshyggja kapítalismans hefur líka sínar skuggahliðar og er mikið atvinnuleysi ein þeirra. Sjálfsagt á þar einnig tregbreytanlegt skipulag evrópsks atvinnulífs hlut að máli.

Voðaverk nasismans eru fólki einnig ofarlega í huga þótt lengri tími sé liðinn frá því að herir nasista fóru um með eldi eyðileggingar meðal landa og þjóða. Það er samt eins og Berlínarbúar vilji helst gleyma þeim hildarleik sem þýska þjóðin upplifði fyrir rúmri hálfri öld. Þannig er ekki auðvelt fyrri ókunnuga að finna staðinn þar sem Hitler hélt til með hyski sínu síðustu daga sína í byrgi langt undir yfirborði jarðar. Steinsteypt þak byrgisins var fjórir metrar að þykkt og veggirnir þrír og hálfur metri. Ekkert var sparað til að tryggja öryggi foringjans! Það var því enginn hægðarleikur að eyða byrginu, þótt það virðist hafa tekist að loknum miklum borunum og sprengingum. Svo var mokað yfir óhæfuna og nú er þar bílastæði við blokkaríbúðir.

Framkvæmdir enn á fullu
Framkvæmdir í Berlín hafa verið ótrúlega miklar á síðustu árum. Heilu hverfin hafa verið byggð upp, s.s. Potsdamer plats með nýtískulegum stórhýsum sem rýma m.a. skrifstofur stórfyrirtækja. Á vissum svæðum í austurhluta borgarinnar voru allar götur upp rifnar, borgarbúum til nokkurs ama. Mér skildist að framkvæmdamenn vildu klára framkvæmdir áður en frosthörkur vetrarins gengu í garð. Þannig var umhorfs við Alexanderplats, sem hýsir stolt alþýðulýðveldisins, gríðarháan sjónvarpsturn, sem verkfræðingar sósíalista gátu þó ekki klárað án þess að fá hjálp frá kollegum sínum í Svíþjóð, en mér skilst að skjöl hafi fundist um það nýlega.

Nokkur fjölgun virðist hafa átt sér stað í Berlín sem er næst fjölmennasta borg Evrópu með þrjár og hálfa milljón íbúa. Svæðið umhverfis borgina er hins vegar ekki jafn fjölmennt og t.d. hjá London eða Madríd.

Listamönnum gefinn laus taumur	Marx og Engels horfa á stolt alþýðunnar
Ný stjórnarbygging	Þinghúsið í endurnýjun lífdaga....

Borg lystisemda og lista...
Nú virðist frelsi og frjó hugsun fá að njóta sín í Berlín. Í vissum hverfum hafa listamenn og fræðimenn af ýmsu tagi tekið sér bólfestu. Þar á meðal eru nokkrir Íslendingar. Andrúmsloftið er fremur afslappað að því er virðist og laust við þá ímynd sem maður hefur af agaþrunginni þýskri þjóð. Samt ríkir agi undir niðri, ekki minnst sjálfsagi, sem sjálfsagt má ýmislegt læra af. Á göngu um borgina tekur maður eftir því að hjólreiðafólk hefur sinn ríka rétt þarna. Og umferðarreglur virðast almennt sæmilega virtar!

Sagt er að sagan endurtaki sig. Það er þó vonandi að Þjóðverjar, Evrópubúar og heimsbyggðin öll geti lært af hörmungum þeim sem átt hafa sér rætur m.a. í Berlín. Mannkynið á ekki að þurfa að upplifa kúgun og harðræði. Það krefst þess þó að við þekkjum söguna og getum greint merki um það þegar þjóðfélagsþróunin er komin á hættulega braut. Til þess þarf þó ekki bara þekkingu og innsæi, heldur ekki hvað síst hugrekki til að standa upp og segja sína skoðun. Því fylgir áhætta - og fólk þarf að þekkja sinn vitjunartíma.

 

Öflugir frambjóðendur fyrir Samfylkinguna - lofa góðu um framtíð jafnaðarstefnu á Íslandi (8. október 2006)

Prófkjörsbaráttan hafin - netkosning og hefðbundin kosning (5. október 2006)

Börnin sem komast ekki á frístundaheimilin -
 - og jarðýtuflokkarnir .... (3. október 2006)

Netkosning eða ekki? (2. október 2006)

Á fundi Samfylkingarfélagsins í Reykjavík á laugardag var farið yfir ýmsa þætti varðandi mögulega netkosningu í prófkjöri Samfylkingarinnar í Reykjavík. Skoðanir eru skiptar um það hvort heimila skuli netkosningu. Ýmsir sjá í þessari aðferð mikla möguleika fyrir flokkinn, en aðrir sjá þessu ýmislegt til foráttu, bæði skort á öryggi (hættu á svindli) og misjafnt aðgengi hinna ýmsu hópa að þessari aðferð.

Hluti fundarmanna:

Sjálfur er ég sannfærður um að það er tæknilega mögulegt að leyfa flokksmönnum að kjósa á netinu og að það þurfi ekki að vera minna öryggi í því en í póstkosningu. Danskir jafnaðarmenn kusu sinn formann í netkosningu meðal annars. Þá má ætla að netkosning gæti dregið verulega úr kostnaði við framkvæmd prófkjörsins. Jafnræði verður varla skert því hugmyndin er sú að eftir sem áður verði hægt að kjósa á kjörstað. Hins vegar eru einhverjar líkur á að netkosning myndi breyta hlutfallslegri þátttöku tiltekinna hópa. Þannig má fastlega búast við að þátttaka yngra fólks og þeirra sem sitja reglulega fyrir framan tölvur geti aukist. Slíkt gæti auðvitað breytt röðun frambjóðenda í prófkjörinu í sæti. Í öllu falli er ljóst að það er ekki full sátt um að innleiða þessa nýjung, þ.e. netkosningu, en ákvörðun verður tekin um þetta á fundi fulltrúaráðsins í Reykjavík næstkomandi fimmtudag.

Breiðholtsdagurinn 2006 (2. október 2006)

Íbúasamtök Breiðholts stofnuð í kvöld (28. september 2006)

Íþrótta- og tómstundaráð tekur til óspilltra málanna! Rætt um biðlista á frístundasheimilum, aðstöðu til íþróttaiðkunar og fleira (24. september 2006)

Út með valinkunna menn og útlensk ávarpsorð í borgarstjórn! (20. september 2006)

Getum við lært eitthvað af Dönum í íþróttum? (12. september 2006)

Ég átti þess kost að fara í ferð til Kaupmannahafnar í byrjun mánaðarins á vegum íþrótta- og tómstundaráðs Reykjavíkurborgar. Í ferðinni hitti ég fulltrúa annarra höfuðborga á Norðurlöndum og fleiri borga, s.s. Stuttgart, sem verður íþróttaborg Evrópu 2007, Rotterdam, og smábæjar hjá Madrid á Spáni. Okkur gafst kostur á að kynnast því sem er að gerast á hverjum stað og svo fengum við að heyra erindi danskra fræðimanna og kynnast því nýjasta sem er að gerast í okkar gömlu höfuðborg í íþróttamálum.

Það sem mér er efst í huga eftir ferðina er spurningin hvort við séum um of bundin af hefðbundnum viðmiðum þegar uppbygging íþróttamannvirkja og stuðningur við íþróttastarfsemi er annars vegar.

Sú ánægjulega þróun hefur átt sér stað að íþróttaiðkun hefur aukist á Vesturlöndum, bæði skipulögð og kerfisbundin iðkun barna og unglinga, en þó einkum ýmiss konar iðkun fólks sem komið er af hefðbundnum keppnisaldri, þ.e. sem er eldra en 30 ára. Eitt nýjasta dæmið er reglubundin ganga, svokölluð stafganga, sem vinsæl er hjá fólki í eldri kantinum.  

En á sama tíma og aukningin á sér einkum stað meðal eldri hópa og í óhefðbundnum, stundum óskipulögðum, íþróttum, þá miðar löggjöf, stefna og stuðningur einkum við hefðbundnar greinar og yngri iðkendur. Er einhver ástæða til að breyta því? Ég er ekki viss, en tel rétt að við skoðum það og ræðum.

Í Kaupmannahöfn fengum við að sjá íþróttahús í smíðum í fjölmennu íbúðahverfi. Þetta íþróttahús var ætlað bæði fyrir hefðbundnar og óhefðbundnar greinar, en var mjög óhefðbundið í öllu útliti og hönnun, enda niðurgrafið að stórum hluta þannig að hægt var að ganga upp á það eins og eins konar hól þarna í hverfinu. Í húsinu var salur fyrir handbolta og körfubolta, en einnig svæði fyrir ýmislegt annað, jafnvel tónlist og fleira. Þessu húsi var ætlað að vera eins konar miðstöð fyrir hverfið – ekki bara til nota fyrir skipulagðar æfingar og keppni.

Það er einnig íhugandi fyrir okkur að þriðjungur ferða Kaupmannahafnarbúa er farinn á reiðhjóli, þriðjungur í einkabíl og þriðjungur með almenningsfarartækjum, þ.e. lestum og strætó. Það fæst því talsverð hreyfing út úr hjólreiðum. Við eigum dálítið langt í land með að ná Dönum í þessu, þótt margt hafi áunnist hér á landi. En það er líka eins gott að vera ekkert að flækjast fyrir hjólandi Dönum, hvort sem maður er gangandi eða á bíl, því maður fær það á tilfinninguna að réttur hjólreiðamanna sé númer eitt í Köben – þar á eftir koma gangandi vegfarendur og svo bílistar. Ef menn átta sig ekki á þessu er eins gott að halda sig bara á Strikinu!
 

Bílastæðamál í hverfum borgarinnar þarfnast skoðunar (28. ágúst 2006)

Á fundi framkvæmdaráðs í dag lögðu fulltrúar Samfylkingarinnar og Vinstri Grænna til að tilteknir þættir bílastæðamála yrðu skoðaðir í borginni. Ástæðan er m.a. sú að vegna mikillar fjölgunar bifreiða á undanförnum árum hafa þrengsli skapast, ekki hvað síst í nokkrum hverfum borgarinnar, s.s. í Breiðholti, Selási og Grafarvogi, en þessi þrengsli lýsa sér m.a. í því að bílum er lagt upp á græn svæði meðfram götum. Afleiðingarnar eru moldarflög meðfram götunum sem óprýði er af og er ýmsum til ama.

Af þessu hlýst nokkur kostnaður árlega við að tyrfa þessi grassvæði og hefur í einhverjum tilvikum verið gripið til þess ráðs að setja stóra  steina á svæðin til að halda bílum frá. Það er hins vegar ljóst að það leysir ekki grunnvandann, sem sé þann að bílstjórar finna ekki önnur stæði til að leggja á.

Það þarf að skoða þessi mál heildrænt. Ljóst virðist að þær forsendur sem liggja að baki skipulags á bílastæðum á vissum svæðum hafa ekki haldið. Þess vegna þarf e.t.v. að fara yfir skipulag bílastæðamála í hverfum upp á nýtt. Þar þarf að sjálfsögðu að skoða hver er vilji íbúanna og eins hvað er samrýmanlegt þeirri stefnu sem borgaryfirvöld hafa samþykkt, s.s. í umhverfismálum. Hugsanlega er hægt að leysa ýmislegt ef menn lyfta sér aðeins upp og líta yfir sviðið – svona nánast í bókstaflegum skilningi, því stundum eru ónotuð bílastæði í 30-50 metra fjarlægð, t.d. hjá fyrirtækjum og stofnunum, ef bílastæðin finnast ekki við útidyrnar.

Undirritaður kom með fyrirspurn um þessi mál í framkvæmdaráði fyrir um mánuði síðan. Á fundi framkvæmdaráðs í dag var lagt fram stutt svar starfsmanns framkvæmdasviðs sem er þess eðlis að fyllsta ástæða er til þess að skoða þessi mál nánar. Við viljum ekki hafa moldarflög meðfram íbúagötum. Þess vegna var tillaga um þetta lögð fram í dag af fulltrúum Samfylkingar og Vinstri Grænna og þeirri tillögu var vel tekið, þannig að búast má við frekari upplýsingum um stöðu bílastæðamála í hverfum borgarinnar á næstunni.

Grafa prófkjör undan flokkum?

(Ræða flutt á fundi Samfylkingarfélagsins í Reykjavík 26. ágúst 2006)

Spurt er á vef Samfylkingarfélagsins í Reykjavík hvort prófkjör grafi undan flokkum.

Spurningin er athyglisverð og bendir til þess að einhver umræða hafi verið um að svo geti verið – þ.e. að prófkjör grafi með einhverju móti undan flokkum. Þetta er athyglisvert í ljósi þess að undanfarið hefur ýmsum þótt það vera aðalsmerki á flokkum jafnaðarmanna hér á landi  hversu opnir og lýðræðislegir þeir eru þegar kemur að því að velja fólk á lista. Þar hafi ekki einungis flokksfólk tækifæri til þess að velja fólk á listana, heldur einnig fólk utan flokka sem vill þó sjá tiltekna einstaklinga í forystu hjá okkur – og tengist þannig flokksstarfinu með þátttöku sinni í prófkjöri.

Það er óumdeilt að prófkjör vekja áhuga á flokkum, því í prófkjörum takast einstaklingar á um sæti og slík átök vekja spennu, almennan áhuga – og  jafnvel kátínu þegar því er að skipta. Í kringum þessi prófkjör er fjöldi fólks virkjaður til starfa, bæði til stuðnings einstökum frambjóðendum og til að sjá um framkvæmd kjörsins fyrir hönd flokksins.

En hvernig er þá reynslan af þessu? Prófkjörin hafa verið talsvert opin – jafnvel galopin öllum á kosningaaldri í viðkomandi kjördæmi – reyndar frá 16 ára aldri ef ég man rétt. Eru einhverjir neikvæðir þættir sem hafa fylgt þess háttar prófkjörum.

Kostnaðurinn oft úr hófi
Það fyrsta sem nefnt er af neikvæðu tagi er kostnaðurinn. Hann hefur oft verið umtalsverður og setur því skorður hverjir taka þátt – og með hvaða krafti fólk getur tekið þátt. Bæði er að fjárráð einstaklinga eru ærið misjöfn og eins hefur fólk misjafnan aðgang að fjársterkum stuðningsaðilum. Svo eru þeir til sem ekki vilja þiggja stuðning frá fyrirtækjum í þessu skyni – af prinsippástæðum. Ég er ansi hræddur um að framkvæmd prófkjara þar sem umsvif og kostnaður hefur verið með meira móti þætti á sumum bæjum ansi „ameríkaniseruð“ ef grannt er skoðað, með þeim kostum og göllum sem því fylgir, og lítt minna á jafnaðarstefnu og lýðræðisjafnaðarhugsjónir.  En því er ekki að neita að allt kostar þetta sitt.

Þá vaknar spurningin hvort hægt sé að setja kostnaðinum einhverjar skorður. Það getur verið erfitt að setja fjárhæð einhver mörk, þótt það sé auðvitað gerlegt ef vilji er fyrir hendi. Hins vegar hefur reynst auðveldara að útiloka vissa auglýsingamiðla og auglýsingaaðferðir sem dýrar eru, s.s. í sjónvarpi. Mikill pappírsaustur í þessu skyni er heldur ekki umhverfisvænn ef út í það er farið.

Annað atriði í sambandi við kostnaðinn er að þegar frambjóðendur í prófkjöri eru búnir að betla fé hjá fyrirtækjum, þá getur verið erfitt fyrir flokkana að fara skömmu síðar til sömu fyrirtækja og biðja um fé. Á þann hátt geta prófkjörin dregið úr mætti flokkanna – eða flokksins okkar.

Það er því ljóst að kostnaðarmálin vekja upp ýmsar spurningar, einnig siðferðilegs eðlis, t.d. um tengsl fjárstuðnings og pólitískrar afstöðu í einstökum málum – og því í fyllsta máta eðlilegt að reynt sé að taka á álitaatriðum eins og hæfir siðuðu og lýðræðislegu samfélagi. Það má því svara spurningunni sem byrjað var á játandi – þ.e. prófkjör grafa undan flokkum því þrengra verður um fé – og hugsanlega neitandi, þ.e. prófkjör eru sérstakur pólitískur angi í starfi flokkanna – og því öflugri sem prófkjörin eru – því stærri er þessi starfs-angi – og hugsanlega flokkarnir í heild.

Loft í flokksskrám
Þá er komið að öðrum þætti, sem sé þeim sem snýr að félagsstarfi. Prófkjörin auka lífið í flokksstarfinu, fólk skráir sig í flokkana til að geta stutt tiltekna frambjóðendur ef prófkjörin eru eingöngu opin flokksmönnum, eða að fólk kemur til þátttöku ef prófkjörin eru opin öllum. Fólk myndar félagslegar tengingar við flokkana með þessum hætti – og það er styrkur út af fyrir sig. Hins vegar geta þessi tengsl varað mjög stutt eins og við þekkjum og mikil verðbólga, jafnvel óðaverðbólga, hlaupið í félagatal þegar lífleg prófkjör eru í algleymi. Þá er ýmissa meðala neytt til að fá fólk til þátttöku og veiðar stundaðar á ýmsum stöðum þar sem fólk er í alls kyns ástandi. Einnig er eitthvað um það að fólk taki þátt í opnum prófkjörum í fleiri flokkum. Þetta þekkjum við sem höfum fylgst með í einhvern tíma og haft augu og eyru opin. Í sumum tilvikum hefur því líflegt prófkjör gefið falsvonir um kosningasigra – því áhugi þátttakenda var fyrst og fremst bundinn við útkomi tiltekins frambjóðanda í prófkjörinu – og jafnvel slæma útkomu annars - og þessir þátttakendur láta síðan ekki sjá sig í sjálfri kosningavinnunni eins og við þekkjum. Það má því svara spurningunni bæði játandi og neitandi hvað félagslega þátttöku áhrærir. Vegna prófkjara fjölgar á flokksskrám og fleiri hreyfa sig fyrir frambjóðendur – en það þarf í sjálfu sér lítið annað að búa að baki þátttökunni – og í raun ekkert eiginlegt flokksstarf sem slíkri þátttöku fylgir – heldur fyrst og fremst þátttaka í eins konar vinsældakosningu.

Grafið undan stefnumótunarvinnu
Þá er komið að þriðja þættinum sem ég vil nefna, sem sé þeim sem snýr að pólitískri stefnumótun. Gagnast flokkum almenn þátttaka í prófkjörum þegar kemur að því að vinna og móta stefnu fyrir starf flokkanna? Það er hægt að svara þeirri spurningu játandi ef prófkjörið skilar einhverju inn af stefnumálum sem ekki kæmu inn ella ef önnur aðferð yrði valin. Ég hygg þó að þetta ætti fyrst og fremst við ef flokkur hefði verið lokaður lengi, búið við talsvert flokks- og foringjaræði þar sem farið væri að slá í bæði mannskap og málefni. Slíkt á ekki við um Samfylkinguna í dag – og hefur ekki átt við um hana. Þvert á móti er það svo með flesta flokka í dag að hugmyndir og nýjungar eiga nokkuð greiða leið í umræðuna í gegnum alls kyns fjölmiðla, þar með talið netmiðla, því allir þessir miðlar reyna að fanga eitthvað nýtt – og það gera stjórnmálamenn og stjórnmálaflokkar líka til að beina að sér athyglinni.

Á hinn bóginn geta prófkjör haft það í för með sér að stefnumótunin verður í mun meira mæli hjá einstökum frambjóðendum en flokksfólkinu sjálfu. Frambjóðendurnir ganga frá stefnunni eftir að prófkjörum og uppstillingu á lista er lokið og ganga þá í eigin smiðju, sinna stuðningsmanna – og auðvitað flokkanna líka. Ein hlið sem lýsir stöðu þessa máls er samkeppni hluta stjórnmálamanna í heimasíðugerð og birtingu efnis á heimasíðum sem eru margar hverjar margfalt áhrifameiri en heimasíður flokkanna þegar umræðan í samfélaginu er skoðuð.  – Sumir stjórnmálamenn virka þá eins og heil stofnun og flokkarnir eins og kaffistofa á litlum vinnustað. - Það hlýtur að endurspegla að flokkarnir sem skipulags- og umræðuvettvangur eru fremur veikir í samanburði við einstaka þingmenn. Með þessu geta einstakir stjórnmálamenn jafnvel verið flokksforystunni – og þá flokksstarfinu – fjötur um fót – vætt púður, þvælst fyrir – og ruglað fólk í ríminu með endalausum skrifum um allt og ekkert - í þeim tilgangi að vera í sem bestri stöðu meðal líklegra kjósenda þegar kemur að næsta prófkjöri. Með fullri virðingu fyrir sjálfum mér og öðrum sem halda úti heimasíðum: Það verður nú ekki margur maðurinn vitur af því að þræða sig eftir þessari endalausu ritræpu sem vellur um á ótal bloggsíðum – þótt inn á milli séu skínandi perlur. Og vissulega segir bloggið sitt um tíðarandann – eins og dagbókarfærslur hafa gert í gegnum tíðina.

Að þessu leyti minnir staðan dálítið á lýsingu á skipulagi stjórnmálastarfs fyrir um öld síðan, áður og um það leiti sem nútímalegt flokksstarf hófst, þegar stjórnmálamenn voru sagðir einyrkjar í pólitík og beittu sér sem slíkir á þingi. Fyrir vikið eru stjórnmálamenn meira að bregðast við uppákomum og aðsteðjandi vanda en að stunda skipulega og faglega stefnumótun til framtíðar.

En hvað er hægt að gera? Er hægt að breyta um kúrs? Er ástæða til þess? Ég held að sem lýðræðislegur jafnaðarflokkur verðum við að sníða verstu agnúana af opnum prófkjörum í það minnsta. Við erum bundin af samþykktum um að tryggja eigi aðkomu flokksmanna að vali á lista – og það er hægt að gera með ýmsu móti.  Við þurfum ekki fólk úr öðrum flokkum til að velja okkar lista. Það þarf að vera meiri samfella í almennri stefnumótunarvinnu, flokksstarfi og framboðsmálum. Þetta þrennt þarf að tengjast betur saman ef við viljum að samfélag okkar verði lýðræðislegt jafnaðarsamfélag með almennri þátttöku, en ekki foringjaelítusamfélag og fylgjendasamfélag þar sem flestir láta sig litlu skipta hvernig samfélagið eða umhverfið lítur út bara ef þeir hafa nóg að bíta og brenna.

Látum því þá sem vilja taka þátt í flokksstarfinu með því að velja á lista fyrir komandi kosningar, að lágmarki -  að skrá sig í flokkinn fyrir tiltekinn tíma.

Hverfisráð í Breiðholti komið í gang (22. ágúst 2006)
Í dag var haldinn fyrsti fundur í Hverfisráði Breiðholts á þessu kjörtímabili. Hverfisráðin eru mjög mikilvægur vettvangur fyrir upplýsingamiðlun og lýðræðislega umræðu innan hverfanna. Í sumum hverfum hafa fulltrúar tiltekinna  hópa verið kallaðir til formlegs samráðs, s.s. í Grafarvogi. Við í Breiðholti höfum setið dálítið á eftir, og því lagði ég til á fundinum í dag að úr þessu yrði bætt. Jafnframt lagði ég til að í tengslum við Breiðholtsdaginn 16. september næstkomandi yrði haldinn opinn fundur með íbúum hverfisins í samræmi við samþykktir um hverfisráð borgarinnar.

Meirihlutinn treysti sér ekki til að samþykkja tillögur mínar um aukið samráð við íbúanna og felldi tillöguna um opinn fund á Breiðholtsdeginum. Það kom mér nokkuð á óvart.

Mér virðist ljóst að meirihlutinn er ekki kominn almennilega í gang eftir kosningar. Ennfremur virðist ljóst að hann sniðgengur algjörlega þennan lýðræðisvettvang í hverfunum, þrátt fyrir samþykkt frá borgarstjórnarfundi 20. júní síðastliðinn um hverfisráðin, þar sem segir m.a. að hverfisráðin eigi að stuðla að hvers konar samstarfi innan hverfis, stuðla að aukinni virkni íbúa og svo framvegis. Það að hverfisráðið var algjörlega fryst í sumar í tengslum við hreinsunar- og fegrunarátak borgarstjórans og formanns umhverfisráðs er dálítið sérkennilegt í ljósi þess að borgarstjórinn var fulltrúi í hverfisráðinu á síðasta kjörtímabili.

Ég geri mér þó væntingar um að þessi hæga byrjun boði ekki ganginn á öllu kjörtímabilinu og að við Breiðhyltingar getum vænst þess að ráðið starfi með kröftugum hætti á næstu misserum og árum.

Ég læt hér fylgja með tillögur mínar og bókun í lok fundarins. Tveimur tillögum var frestað og ein felld.

Fyrsta tillagan var svohljóðandi:

Hverfisráð Breiðholts samþykkir að bjóða fulltrúum foreldrafélaga,
íþróttafélaga, lögreglu, trúarsafnaða, samtaka í verslun og annarra samtaka í hverfinu seturétt á fundum hverfisráðsins með málfrelsi og tillögurétti og
felur framkvæmdastjóra þjónustumiðstöðvar í hverfinu að útfæra nánar tillögu um tilhögun þessa fyrirkomulags.
(Þessari tillögu var frestað)

Önnur tillagan var svohljóðandi:

Hverfisráð Breiðholts samþykkir að á næsta fundi ráðsins verði boðaðir
fulltrúar Hverfabækistöðvar í Breiðholti, umhverfissviðs og framkvæmdasviðs til þess að miðla upplýsingum um verkefni á þeirra vegum og svara fyrirspurnum. Á þeim fundi verði farið yfir nýlegar og áformaðar skipulagsbreytingar og framkvæmdir á vegum borgarinnar og þjónustu þessara aðila. Jafnframt samþykkir ráðið að setja á dagskrá á næstu fundum þar á eftir umræðu um málefni verslunar- og þjónustustaða í hverfinu, skóla, félagsþjónustu, trúarsafnaða og íþróttamála.
(Þessari tillögu var frestað - hins vegar var síðar á fundinum samþykkt að
bjóða hluta þessara aðila á næsta fund)

Þriðja tillagan var svohljóðandi:

Hverfisráð Breiðholts samþykkir að í tengslum við Breiðholtsdaginn 16.
september 2006 verði haldinn opinn fundur með íbúum hverfisins, sbr. 8. grein í Samþykkt fyrir Hverfisráð Reykjavíkurborgar. Á fundinum verði kynnt starfsemi á vegum borgarinnar í hverfinu, einkum í þágu skólafólks og ungmenna, m.t.t. þess að skólar eru að hefjast, en jafnframt verði ýmsir þjónustuaðilar fengnir til að sitja fyrir svörum.

Þessi tillaga var felld með tveimur atkvæðum gegn einu.


Bókunin var svohljóðandi:

Vakin er athygli á því að hverfisráð Breiðholts er ekki kallað saman fyrr en í
lok ágúst, þótt málefni Breiðholts hafi verið talsvert til umfjöllunar í
borgarkerfinu og sérstakar aðgerðir boðaðar í hverfinu um mitt sumar. Það er mjög sérkennilegt að í þeim aðgerðum hafi hverfisráðið verið látið algjörlega afskipt, sbr. þó það sem segir í 2. mgr. um verksvið hverfisráða í samstarfi innan hverfis. Með þessu var lýðræðislegur vettvangur fyrir íbúa til þátttöku um málefni hverfisins vannýttur.

 

Vantar sterkari stjórnmálamenn? (15. ágúst 2006)
Augu allra beinast að flokksþingi framsóknarmanna um helgina. Um fátt er meira skrafað en hvort þeirra vinni slaginn um formanninn, Jón eða Siv.

Staðan sem upp er komin er annars merkileg. Jóni Sigurðssyni var kippt inn í stjórnmálin af því að áhrifamenn í Framsókn töldu að enginn þingmanna flokksins væri nógu burðugur til þess að gegna embætti iðnaðar- og viðskiptaráðherra. Flokkurinn var talinn sterkari með Jón í stjórninni - til skemmri og lengri tíma. Þetta hlýtur að segja sitt um álit manna á hluta þingflokksins.

Stór hluti flokksins hafði ekki trú á að Guðna varaformanni lánaðist að lyfta flokknum - og því var jafnframt þrýst á hinn hófsama og hæfileikaríka Jón í framboð til formanns. Guðni lagði ekki í hann en vill verða varaformaður áfram. Siv gaf um síðir kost á sér til formanns. Á meðan Jón virðist vera málamiðlunarmaður án margra óvina hefur Siv stundum verið með uppsteit og er sögð hafa bakað sér óvinsældir ýmissa innan flokksins. Hún hefur hins vegar góðan kjörþokka og sýnt árangur í kosningum, en þar er Jón nýgræðingur.

Flestir virðast hallast að því að Jón leggi Siv. Sumir telja að Jón yrði hækja fyrir íhaldið sem formaður og að Vinstrigrænir myndu fitna við valdatöku hans. Siv myndi hins vegar taka frá VG. Ég er ekki svo viss um hvernig þetta kæmi út fyrir Samfylkinguna. Bæði Jón og Siv hafa gott orð á sér í starfi. Siv er reyndur þingmaður og ráðherra og Jón hefur áunnið sér traust í því sem hann hefur tekið sér fyrir hendur. Ég hugsa þó að Siv myndi afla Framsókn meira fylgis meðal landsmanna. Jón kann hins vegar að vera líklegri til að halda Framókn í stjórn - og þá jafnvel með Samfylkingunni.

Innkoma Jóns Sigurðssonar Frammara í stjórnmálin vekur upp spurningar um gæði stjórnmálamanna. Umræður um innkomu nafna hans Sigurðssonar og Hannibalssonar nýverið geta virst af sama meiði, þótt eflaust blandist þar einhver fortíðarþrá með. Það geta alls kyns kenndir og sjónarmið spilað inn í þessar umræður. Jón krati var kallaður til á sínum tíma af nafna sínum, formanninum, til að auka trúverðugleika frambjóðenda Alþýðuflokksins - og hann þurfti ekki að fara í gegnum raunverulegt prófkjör sem þó hefur verið lenska meðal krata. Er sú staða virkilega uppi núna að við höfum ekki nægan fjölda frambjóðenda sem almennt eru taldir hæfir til að gegna ráðherraembætti? Við höfum jú fyrrverandi ráðherra í hópnum, en hvað með hina? Enginn efast um hæfileika og styrk formannsins, né reynslu. En til þess að slá í gegn verður hún að hafa með sér efnilegt og samhent lið sem passar í ráðherrastólana.

Það er mín skoðun að í þingmannaliði Samfylkingar séu margir öflugir stjórnmálamenn og vaxandi sem geta axlað ráðherraábyrgð. Til þess að ná völdum þurfum við þó að styrkja okkur fyrir tímabilið, eins og stundum er sagt í íþróttunum. Það er bara spurning hvernig það verður gert. Næstu mánuðir munu leiða það í ljós.

Framboðsmálin (13. ágúst 2006)
Nú má búast við því að ýmsir ágætir einstaklingar bjóði sig fram vegna komandi alþingiskosninga. Það á svo eftir að koma í ljós hver eftirspurnin verður eftir þeim, bæði í prófkjörum og sjálfum kosningunum. Kosningastefnumálin líta svo smám saman dagsins ljós. Það er reyndar umhugsunarefni hversu miklu meira rými virðist fara í umræðu um pólitíkusa en pólitíkina sjálfa.

Jón Sigurðsson, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, er með skemmtilegri mönnum sem ég hef kynnst. Hann hefur til þessa ekki verið mikið í framboði og segir í Fréttablaðinu í dag eftirspurnina hafa ráðið meiru í pólitísku starfi sínu. Nú er hann hins vegar í framboði og það verður fróðlegt að fylgjast með því hvort eftirspurnin verði meiri eftir honum en Siv Friðleifsdóttur í embætti formanns Framsóknarflokksins. Nú þekki ég ekki það vel til innviða Framsóknar að ég þori að spá fyrir um úrslitin. Það sem sjálfsagt skiptir mestu fyrir okkur sem fyrir utan standa er hvort þessir formannskandídatar muni breyta einhverju um stefnu og stjórnarhætti Framsóknarflokksins og möguleika á stjórnarstarfi með öðrum flokkum. Mér sýnist Jón reyna að höfða ákveðið til miðjunnar í stjórnmálum líkt og Siv hefur gert í gegnum árin. Líklega meta framsóknarmenn það þannig að aðeins með því að höfða ákveðið til miðjunnar geti þeir komið flokknum upp úr þeim öldudal sem hann er í. Reyndar virðast frammarar vera í dálítilli tilvistarkreppu þessa dagana ef marka má orð Önnu Kristinsdóttur fyrrverandi borgarfulltrúa um naflaskoðun innan flokksins á miðstjórnarfundum.

Framboðsmál Samfylkingar
Samfylkingarfólk er nú að gíra sig í framboðsmálin. Hafin er umræða um tímasetningu og fyrirkomulag við val á lista flokksins í hinum ýmsu kjördæmum. Líklega er best að klára þessi framboðsmál vel fyrir áramótin, bæði til að vera vel undirbúinn í tíma og eins þar sem gera má ráð fyrir að þingkosningarnar hafi vaxandi áhrif á störf þingsins eftir því sem á líður veturinn. Víðtæk stefnumótunarvinna hefur verið í gangi í Samfylkingunni á síðustu árum og nú þarf flokkurinn að undirbúa áherslumál sín fyrir kosningar. Í þeim efnum skiptir m.a. miklu að kjósendur trúi því að við getum stuðlað að framförum í efnahags- og þjóðlífi, að stefna okkar og starf stuðli að aukinni velferð almennt og bættum hag þeirra sem minnst mega sín, án þess að gengið sé um of á náttúruleg gæði landsins. Stefnan verður að vera skiljanleg og trúverðug, einkum og sér í lagi í stærstu málaflokkunum. Við þurfum að hafa skýra sín í atvinnumálum, opinberum fjármálum, heilbrigðismálum, menntamálum, félagsmálum og umhverfismálum. Þegar breytinga er þörf í samfélaginu snerta þær ýmsa hópa. Við verðum þó að varast að stefna okkar sé túlkuð sem árás á hópa samfélagsþegna. Í Samfylkingunni þurfa allir að geta fundið sér farveg, jafnvel þótt skoðanir og hagsmunir geta verið ólíkir.

Aftur að framboðsmálunum. Hverjir eiga að velja fulltrúa á lista flokksins? Samþykktir eru með misjöfnum hætti þótt á endanum séu það fulltrúa- og kjördæmisráð sem afgreiða listana. Umræða er um það hversu víðtæk þátttaka eigi að vera í valinu, þ.e. hvort viðhafa beri galopið prófkjör meðal alls almennings á kosningaaldri, hvort eingöngu flokksfélagar eigi að velja, hvenær eigi þá að loka kjörskrá, hvort nýta eigi almennar skoðanakannanir að einhverju leyti í þessu vali, hvort nýta megi Netið í þessari kosningu (líkt og danski krataflokkurinn gerði í sinni formannskosningu) og í hve miklum mæli uppstillingarnefndir eigi að ráða um niðurröðun á listana. Sumir vilja hafa þetta sem mest opið og frjálst þar sem það laði fram þátttöku, á meðan aðrir óttast kostnaðinn og jafnvel vissan lýðræðishalla sem fylgir opnum prófkjörum. Ég hugsa að galopin prófkjör þar sem frambjóðendur eru í meira mæli háðir sjálfum sér og sínum tilfallandi stuðningsmönnum geti til lengdar grafið undan skipulegri stefnumótunarvinnu flokksins til framtíðar. Á hinn bóginn geta of þröngar valreglur hindrað eðlilega endurnýjun á frambjóðendum og stefnu. Ég held að það væri á ýmsan hátt lærdómsríkt fyrir okkur að líta til þess hvernig skoðanasystkin okkar á Norðurlöndum og víðar í Evrópu sinna þessum málum. Að þeirri skoðun lokinni hugsa ég að mörgum okkar þætti við vera undarlega ameríkaniseruð nú þegar Kaninn er að yfirgefa okkur. Þar með er ekki sagt að við getum ekki lært eitthvað af Bandaríkjamönnum líka.

Til þess að treysta Samfylkinguna skiptir miklu máli að hún verði vettvangur fyrir líflega umræðu, þar sem stjórnmálin eru krufin til mergjar og að út úr því komi stefna og starf sem höfðar til lengri tíma litið til almennings í landinu, sem trúir því að hreyfingin sé til þess fallin að verða leiðandi í stjórnarstarfi. Við þurfum alltaf að bregðast við aðsteðjandi vandamálum og uppákomum með ýmsum skammtímalausnum, en kosningastefnumálin verða þó að lifa lengur en nokkra mánuði. Ég hef trú á því að við séum á réttri leið - og að við séu á góðri leið með að byggja þann grunn fyrir flokkinn, starfslega og stefnulega, sem muni fleyta honum til valda landi og þjóð til heilla.

Móskarðshnúkar að baki (10. ágúst 2006)
Til hvers ertu að klífa þessi fjöll? Þessi spurning var einhvers staðar borin fram. Svarið var einfalt: Af því þau eru þarna! Síðustu ár hefur áhugi minn á fjallgöngu og göngu almennt aukist. Kannski hefur það eitthvað með aldurinn að gera. Manni veitir ekki af hreyfingunni, útivistinni og hressingunni eftir innivinnuna. Það má segja að ég hafi eiginlega byrjað á öfugum enda, því ég gekk á hæsta tind landsins, Hvannadalshnúk, fyrir þremur árum. Eftir það hafa nokkur minni fjöll verið klifin, eða öllu heldur gengin, á hverju sumri. Í gær var röðin komin að Móskarðahnúkum (reyndar tala flestir um Móskarðshnúka) - sjá píluna á myndinni hér að ofan - en eiginkonan hefur lengi haft augastað og áhuga á þessum líparítstindum sem blasa við höfuðborgarbúum.

Þetta er mjög ákjósanleg og skemmtileg fjallganga. Það er hægt að komast að fjallsrótum eftir slóða sem er fólksbílafær. Þá er beygt til til vinstri skömmu eftir að komið er framhjá Gljúfrasteini og haldið áfram framhjá Skeggjastöðum og Hrafnhólum. Maður leggur bílnum við endann á sumarbústaðalandi sem þarna er og maður hafði ekki hugmynd um að væri til. Gangan er dálítið á fótinn en samt ekki verulega erfið. Í bók eftir Ara Trausta Guðmundsson er þetta sögð tveggja til þriggja tíma ganga. Við vorum tvo tíma upp og klukkustund niður. Við létum nægja að fara á hæsta tindinn sem er í ríflega 800 metra hæð. Þaðan sést yfir höfuðborgarsvæðið, Suðurnes, í Þingvallavatn, út til Eyja, Eyjafjallajökul, upp í Borgarfjörð, Hvalfjörð og víðar. Það var frábært að standa þarna á tindinum eftir dálítið puð og virða fyrir sér landslagið nær og fjær.

Á leiðinni niður rákumst við á vængbrotna rjúpu. Ég er nú að velta því fyrir mér hvort einhver leyfi þurfi til að sinna fuglum í slíku ástandi!

Sjá mynd....

Eftir Leggjabrjót rýkur leiðinlega úr Hvalfirði (3. ágúst 2006)
Þriðjudaginn 1. ágúst sl. fór ég í gönguferð svokallaða leggjabrjótsleið á milli Þingvalla og Hvalfjarðar. Við hjónin gengum sem leið lá ásamt hundinum okkar úr Hrútagili, skammt frá Svartagili, þar sem við lögðum bílnum, Þingvallamegin. Vinir okkar lögðu upp úr Botnsdal þannig að við gátum skipst á bílum.  Veður var mjög ákjósanlegt þennan dag, léttskýjað, örlítil gola og góður gönguhiti. Fjallasýnin var stórfengleg og efst á Leggjabrjót sást til Vestmannaeyja, upp í Borgarfjörð og víðar. Það er stórkostlegt í svona veðri að sjá ofan í Brynjudalinn (sjá mynd), út Hvalfjörðinn og að koma ofan í Botnsdal (sjá mynd) og sjá hæsta foss landsins, Glym.

Mikil fegurð - góð gönguleið
Frá Þingvöllum er gengið sem leið liggur á milli Búrfells og Botnssúlna, á slóða sem liggur upp með Orustuhól, upp að Öxará og með henni á slóða upp á Leggjabrjót sem er þarna efst á leiðinni í um 500 metra hæð. Öxará rennur úr Myrkavatni sem þarna er, en þarna er líka annað lítið vatn, Sandvatn, en úr því rennur lækur ofan í Brynjudal, þar sem er ágætis laxveiðiá. Við mættum félögum okkar við Sandvatnið, þar sem við áðum og drukkum kaffi. Síðan lá leiðin áfram meðfram Botnssúlum og svo með Hvalvellið (sjá mynd) á hægri hönd þegar komið er ofan í gróinn og fallegan Botnsdalinn. Þetta er sögð vera svona fjögurra til sjö tíma gönguferð. Við vorum um fimm og hálfan tíma með kaffistoppi og örlitlum útúrdúrum við myndatökur. (Sjá kort)

Það kom mér dálítið á óvart að ekki skyldu vera fleiri á þessari leið. Fyrir utan félaga okkar sáum við einungis á þessari leið jeppafjölskyldu sem fór slóðann upp að Syðstu-Súlu og var sjálfsagt að ganga á  hana. Eins og áður sagði er þetta ágæt gönguleið því göngu- eða jeppaslóði er mest alla leiðina og leiðin er ágætlega vörðuð, þannig að ekki á að vera mikil hætta á að villast illa. Þó mættu merkingar vera betri, þannig að fólk lendi ekki óvart á stígnum upp að Glym í stað þess að fara á Leggjabrjót. Auðvitað þarf maður sums staðar að vara sig því grýtt getur verið yfirferðar, en þó varla eins grýtt og nafn leiðarinnar gefur til kynna.

Þegar ekið var heim á leið blasti Hvalfjörðurinn við í allri sinni dýrð - þar til við komum auga á reykinn frá Járnblendiverksmiðjunni. Það er í raun stórfurðulegt að þetta skuli viðgangast því á slíkum góðviðrisdögum er þetta mikið lýti og sjónmengun. Þetta blasir við ferðalöngum, innlendum sem útlendum, og er okkur til vansa. Svo virðist sem reykhreinsunin sé ekki fullkomnari hjá Járnblendinu en svo að það þurfi að hleypa reyknum óhreinsuðum út með reglulegu millibili á meðan skipt er um einhverjar síur og þá liggur reykurinn yfir eins og móða eða strókur upp í loftið eftir aðstæðum.

Spurst fyrir um reykinn í stjórn Faxaflóahafna
Ég sótti fund í stjórn Faxaflóahafna sem varamaður í fjarveru Dags B. Eggertssonar í gær. Þar var m.a. farið yfir starfssvið hafnanna og m.a. um aðstæður í kringum Grundartangahöfn. Þetta var fyrsti fundurinn sem ég fór á og spurði ég fundarmenn hvort stjórnin eða hafnirnar hefðu ekki fjallað eitthvað um þessa sjónmengun og hvort þetta snerti ekki hafnirnar eitthvað. Auðvitað reyndist svo vera og var bókað sérstaklega um það mál í framhaldi af fyrirspurn minni, enda höfðu sveitarfélög þarna í kring lýst sams konar áhyggjum. Það er erfitt að selja út á ímynd hreinleikans á meðan svona sóðaskapur viðgengst.

Það var svo ánægjulegt að sjá að frétt um þessa bókun birtist í Morgunblaðinu í dag þar sem vitnað var til formanns stjórnarinnar um efnið.

Bloggað, skráð og skrafað ... (31. júlí 2006)
Ég tók eftir því að einhver bloggarinn kvartaði yfir því nýlega að ég hefði lítið átt við heimasíðuna mína frá því í prófkjörinu í febrúar sl. Fyrir því eru náttúrulega þær ástæður að ég taldi kröftum mínum betur varið með öðrum hætti í kosningabaráttuna fyrir Samfylkinguna. En eins og hér að neðan kemur fram verður nú tekinn upp þráðurinn og þessi síða nýtt til að koma því á framfæri sem hér á erindi.

Nú telst enginn maður með mönnum nema hann „bloggi“. Yfirleitt eru menn þá einfaldlega að skrá skoðanir á heimasíður síður sínar. Misjafn er hvort boðið er upp á skoðanaskipti á síðunum og hversu mikil viðbrögð verða. Þeir sem mest viðbrögð fá eru kallaðir ofurbloggarar, eins og t.d. Össur Skarphéðinsson, sem lengi hefur verið með betri pólitísku pennum hér á landi. Aðrir ná athygli sjaldnar eða jafnvel aldrei...

Þessi heimasíðu- og bloggmenning ýtir á vissan hátt undir einkenni sem verið hafa á íslensku stjórnmálalífi. Hér eru einstaklingarnir á vissan  hátt stærri og meiri en víða annars staðar. Prófkjör innan flokkanna eru ein birtingarmynd þessa - og svo hefur fámennið líklega sitt að segja. Ég gæti ímyndað mér að margfalt meiri vinna sé lögð í heimasíður stjórnmálamanna í sumum flokkum en síður flokkanna sjálfra. Það má sjálfsagt velta því fyrir sér hvaða áhrif það hafi á stefnumótun flokkanna. Ég hugsa að á því séu bæði kostir og gallar. Kostirnir eru án efa þeir að á heimasíðum sínum eru menn eigin ritstjórar og skrifa það sem þeir vilja. Fleira kemur fram, margt vafalaust nýstárlegt - og svo er annað sem hefði mátt liggja í skúffu um sinn og slípast betur. Umræðan verðu í öllu falli opnari.

Það hefur verið dálítill sumarbragur á stjórnmálaumræðunni. Ýmsir þingmenn og tilvonandi þingmenn eru að setja sig í stellingar fyrir komandi prófkjör og kosningavetur. Flokkarnir huga að undirbúningi kosninga og einstaklingar segja skoðun sína á því hvað eigi að gera og hvað ekki. Grein Margrétar Björnsdóttur um Samfylkinguna í Morgunblaðinu nýlega vakti verðskuldaða athygli. Það var að mínu mati margt gott í þessari grein og mér datt í hug við lesturinn að það væri sjálfsagt ekki vitlaust að atriði sem þar voru nefnd yrðu tekin til umfjöllunar með kerfisbundnum hætti í litlum starfshópum. Það hefði getað orðið áhugavert sumarkaffispjall áhugafólks innan Samfylkingar. Margrét þekkir söguna og innviðina betur en margur. Það í grein hennar sem einna mesta athygli og viðbrögð vakti í fjölmiðlum var umfjöllun hennar um mögulegan samstarfsaðila í ríkisstjórn. Samflokksfólk okkar skiptist dálítið á skoðunum um þetta. Mér finnst nú of mikið gert úr þessu atriði.

Það sem skiptir máli fyrir Samfylkingina er að bjóða fram trúverðugan valkost fyrir kjósendur. Þess vegna hefur verið unnið öflugt starf í stefnumótun og skipulagsvinnu innan flokksins. Við viljum koma hugsjónum okkar í verk. Til að ná árangri í kosningum skiptir meginmáli að hafa trúverðuga stefnu sem höfðar til kjósenda og forystu sem fólk treystir til að fylgja málum eftir og vill sjá í forystu landsmálanna. Flokkur byrjar ekki á því að segja hver sé hans óskakostur í samstarfi. Það kemur að jafnaði síðar - og yfirleitt ekki fyrr en að kosningum loknum.

Þegar ég fylgdist með þessari umræðu varð mér hugsað til jafnaðarmanna í Svíþjóð. Þeir hafa að jafnaði verið einir í stjórn, en oft studdir af vinstri mönnum, sósíalistum, kommúnistum og umhverfissinnum. Formlegt stjórnarsamstarf við hægri menn hefur ekki verið til umræðu þótt samkomulag af ýmsu tagi hafi verið gert um einstök mál. Það er reyndar umhugsunarefni að nú virðast hægri menn í Svíþjóð vera að búa til eins konar „Reykjavíkurlista“ með öfugum formerkjum til að reyna að sigra jafnaðarmenn og bandamenn þeirra í næstu kosningum.

Auðvitað er það þannig að það er gott samkomulag um ýmis mál á milli allra stjórnmálaflokka. Um sum mál eigum við meiri samleið með vinstri grænum, en um önnur með sjálfstæðismönnum. Svo eru það ýmis atriði í stefnu beggja flokka sem við getum ekki fallist á. Margir sjálfstæðismenn geta ekki fallist á félagshyggju jafnaðarstefnunnar og margir vinstri grænir geta ekki fallist á frelsisgrunn jafnarðarstefnunnar. Það sem við þurfum að gera er að sýna fram á kosti jafnaðarstefnunnar sem fætt hefur af sér mestu velferðar- og auðlegðarþjóðfélög sem um getur. Við þurfum að efla umræðuna um frelsið, jafnréttið og samhygðina (bræðralagið). Reyndar þykir sumum frjálshyggjumönnum frelsið vera komið út í öfgar þegar álagningarskrár liggja frammi öllum til skoðunar. Auðvitað getur það haft sína kosti og galla að láta þessar upplýsingar liggja frammi, en ég get nú ekki séð að það hafi skaðað neinn og fremur orðið til góðs í þjóðfélagsumræðunni. Það skiptir þó meira máli að fólk öðlist frelsi frá fátækt og áþján af ýmsu tagi sem finnst á meðal okkar í dag. Athafnafrelsi skiptir líka meginmáli og sýnist mér þar vera margt í góðu horfi þótt alltaf megi betur gera.

Það hefur orðið afturkippur í jafnrétti og dregið hefur úr jöfnuði. Það nægir að benda á umræðuna um klámvæðinguna, sem þó hefur aðeins snúist við á síðustu misserum, og á umræðuna um stöðu aldraðra. Hlutur aldraðra hefur verið skertur með kerfisbundnum hætti á síðustu árum. Því þurfum við að breyta.

Þá þurfum við að leggja aukna áherslu á vinnu að umhverfismálum sem byggir á hugmyndafræði um sjálfbæra þróun, þ.e. þróun sem auðgar lífsgæði fólks án þessa að rýra möguleika komandi kynslóða. Þetta er jafnaðarstefna í umhverfismálum. Hægri menn hafa kallað þetta sósíalisma - fram að þessu - en nú vilja sumir þeirra taka undir þetta og vilja láta kalla sig hægri græna.

Það er því af ýmsu að taka, en af því að nú er sumar segi ég bara að lokum að hér gildir eins og í boltanum, að hafa leikkerfi í lagi, skýr markmið og þol og úthald við hæfi - þá eru líkur á að við hittum í mark - svipað og leikmaðurinn á myndinni hér til vinstri ....

En ... aðeins í lokin ... þar sem ég bý nú við þær aðstæður í sumarfríinu sem lesa má um í einu af höfuðritum stjórnmálanna; ég les á morgnana, skrifa svo dálítið, fer svo að múra, pússa og mála og labba svo Leggjarbrjót á morgun .... hlustandi á fréttir í hádeginu og skoðanir Gísla Marteins Baldurssonar í umhverfis- og löggæslumálum: Hvaða óhreinindi skyldu hafa verið í eyra mannsins sem vöktu upp þvílíkt ofbeldi að eyra mannsins var bitið af?

Mér finnst rigningin góð ... (26. júlí 2006)
... því hún hreinsar loftið og vökvar gróðurinn í borginni. Og jafnvel þótt litlu knattspyrnumennirnir á REYCUP-móti Þróttar í Reykjavík þurfi að þola örlitla vætu þá gerir það þeim bara gott. Það ver verst með knattspyrnuvellina - þeir spænast upp í vætutíðinni. En Þróttur hefur þokkalegt svæði þannig að engin hætta er á ferðinni enn. Við ÍR-ingar unnum Þróttara í 3ja flokki karla A, en töpuðum fyrir Gróttu í 3B. Strákarnir virtust bara allir hressir og kátir. Sjá www.reycup.is

Farið af stað á ný (25. júlí 2006)
Eftir nokkurt hlé er nú ætlun mín að hefja hér skrif á nýjan leik. Síðan var upphaflega sköpuð í tengslum við prófkjör og svo tók kosningabaráttan við þannig að skrifum og kröftum var beint þangað. Nú í sumarfríinu er ágætur tími til að byrja að nýju og langar mig í upphafi að benda á örlitla frásögn mína af ferð vestur á firði fyrir nokkrum dögum.

Sjá nánar.

(Efst á síðu)

Eldra forsíðuefni...

Stefán Jóhann Stefánsson,  netfang: stefan.johann@islandia.is, sími 895-0532